شناسایی سودوموناس های فلورسنت ریزوسفر خیار و ارزیابی توان آنتاگونیستی آن ها به عنوان عوامل بیوکنترل

سودوموناس های فلورسنت گروه مهمی از باکتری های محرک رشد به شمار می آیند که می توانند به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم رشد گیاهان را بهبود بخشیده و یا عوامل بیماری زای گیاهی را محدود و یا سرکوب نمایند. هدف از این پژوهش دستیابی به جدایه های فلورسنت آنتاگونیست موثر علیه بیماری لکه زاویه ای در ریزوسفر خیار بود. برای انجام این تحقیق، طی سال های 92-1391، 120 جدایه ی باکتریایی از ریزوسفر خیار در مناطق مختلف استان همدان جداسازی شد که در این میان، 25 جدایه به لحاظ فنوتیپی به دو گونه ی Pseudomonas fluorescens و P. putida تعلق داشت. سپس، در شرایط آزمایشگاه، علاوه بر تاثیرآنتاگونیستی جدایه ها در مقابل Pseudomonas syringae pv. lachrymans (عامل بیماری لکه زاویه ای خیار)، برخی ویژگی های تحریک کنندگی این جدایه ها نیز بررسی شد. براساس بررسی های آزمایشگاهی، پنج جدایه ی (BSU390، BSU630، BSU205، BSU161 و BSU391) با قطر هاله بازدارندگی بیشتر از هفت میلی متر، برای بررسی های بعدی در شرایط گلخانه ای انتخاب شد. محدوده ی قطر هاله بازدارندگی برای این پنج جدایه از 66/7 تا 22 میلی متر مشخص شد. همچنین در این ارزیابی، اثر جدایه های باکتریایی در کنترل توسعه ی بیماری از طریق تعیین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و افزایش بیوماس گیاه خیار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی گلخانه ای نشان داد که جدایه های BSU390، BSU205 و BSU630 کارایی بیوکنترلی بالایی دارند. در شرایط گلخانه ای این جدایه ها به تنهایی در مقایسه با گیاه شاهد، در سطح احتمال 5% باعث افزایش ارتفاع گیاه و وزن خشک گیاه شدند. ازاین رو، جدایه های BSU390، BSU205 و BSU630 در کنترل بیماری لکه زاویه ای خیار و افزایش رشد به عنوان ریزوباکتری های محرک رشد یا در مدیریت تلفیقی بیماری پتانسیل استفاده را دارند و لازم است کارایی این جدایه ها در شرایط مختلف مزرعه نیز موردبررسی قرارگیرد.