مفهوم امانت الهی در آیه امانت با استناد به دلایل علامه طباطبائی

یکی از آیات مهم قرآن که اشاره به مقام والای انسان دارد، آیه امانت می باشد که از متشابهات قرآن است. تاکنون برای تفسیر واژه «امانت» در این آیه، مصداق های متفاوت و زیادی بیان شده است که ابهام آیه را بیشتر می کند. این نوشتار برای تفسیر امانت در آیه مذکور با تحلیل تفاسیر، روایات، سایر آیات مربوط به امانت و شواهد موجود در آیه 73 سوره احزاب، بسیاری از مصادیق مذکور را رد می کند؛ زیرا این امانت، امری مربوط به دین حق و مقسم انسان ها به سه دسته منافق، مشرک و مومن است، اما بسیاری از مصادیق بیان شده برای امانت الهی مقسم انسان ها نیست. از این رو، قابل اثبات نمی باشد. از سویی، استعداد تحمل امانت الهی فقط در انسان وجود دارد. بنابراین، مواردی که در سایر موجودات وجود دارد؛ مانند عقل در فرشتگان یا تکلیف در جنیان، قابل حذف از مصادیق امانت است. به نظر می رسد مصداقی که با شواهد مذکور تناقضی ندارد و می تواند مصداق امانت الهی باشد، کمال دین، یعنی ولایت کلیه الهی است که تنها انسان قابلیت پذیرش آن را دارد. از این رو، خلیفه الله گشته است. این استعداد در انسان کامل، یعنی ائمه(ع) به اوج کمال خود رسید. لذا به اولین آنان، «امین الله » خطاب می شود.