بررسی روایات «جانشینی حضرت رسول (ص)» و بازتبیین انحصار آن در عدد دوازده

موضوع جانشینی پیامبر(ص) نقطه تمایز شیعه از دیگر فرق اسلامی به شمار می آید. محور اصلی اعتقادات تشیع، اعتقاد به منصوص و الهی بودن جانشینی حضرت رسول(ص) است. انحصار خلافت و وصایت رسول خدا(ص) در دوازده تن، به مثابه اصلی مهم در شیعه به شمار می رود. هر چند برخی سعی کرده اند به گونه ای در این اصل مناقشه کنند، اما کثرت و قوت روایات به قدری است که تردیدی در انحصار این مقام در دوازده تن باقی نمی گذارد. تطبیق روایات اثنی عشر بر امامان شیعه، خود حجتی قطعی بر حقانیت شیعه محسوب می شود.
به هر روی، تعابیر گوناگون به کار گرفته شده همچون اوصیاء، خلفاء، ائمه، اولیاء و... توسط خاندان عصمت(ع) در معرفی جانشینان پس از پیامبر،راه را بر طرح اندیشه های انحرافی دیگر _ چه قول به توقف در امامان قبل و چه قول به زیادت «مهدیین پس از مهدی» در تعداد آنان _ می بندد.