تعیین پراکنش مکانی سرخرطومی های برگ خوار Hypera postica و ریشه خوار یونجهSitona spp. (Coleoptera: Curculionidae) با استفاده از زمین آمار

در این پژوهش، الگوی پراکنش مکانی سرخرطومی های برگ خوار و ریشه خوار یونجه با استفاده از زمین آمار بررسی شد. برای این منظور، چهار مزرعه ی تحقیقاتی به مساحت های 0/4، 0/5، 3/1 و 7/3 هکتار در دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تبریز انتخاب و در دو مقیاس شبکه بندی شدند. مزارع 0/4 و 0/5 هکتار به شبکه های 10×10 متر و مزارع 3/1 و 7/3 هکتار به شبکه های 30×30 متر تقسیم شدند. نمونه برداری هفتگی از مراحل مختلف زیستی سرخرطومی های یونجه، از اواخر زمستان با سبز شدن مزارع یونجه شروع و تا برداشت چین آخر ادامه داشت. انتخاب روش نمونه برداری به ارتفاع گیاه یونجه در مزرعه بستگی داشت، یعنی تا ارتفاع حدود 30 سانتی متر که امکان استفاده از تور حشره گیری وجود نداشت از کادر چوبی و بعد از آن از تور حشره گیری استفاده شد. از هر شبکه یک نمونه برداشته شد. تجزیه ی زمین آماری داده ها با نرم افزارGS + 5.1.1 انجام گرفت. برای تعیین میزان وابستگی مکانی داده ها و نوع پراکنش مکانی جمعیت سرخرطومی ها از درجه ی وابستگی مکانی (DD) استفاده شد و نقشه های پراکنش جمعیت آن ها با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.3 ترسیم شدند. مقدار DD محاسبه شده برای 97 سری از 116 سری داده بیشتر از 26 درصد بود که نشان می دهد حشرات مورد مطالعه دارای توزیع تجمعی بودند و وابستگی مکانی متوسط تا قوی داشتند. در مورد تمام داده های دارای وابستگی مکانی قوی، نقشه ی پراکنش تهیه شد. این نتایج و نقشه ها نه تنها اطلاعات مهمی در زمینه بوم شناسی این آفات فراهم می کنند بلکه می توانند در مدیریت مکان - ویژه آنها نیز مورد استفاده قرار گیرند.