مطالعه نوسانات جمعیت زنجرک خرما، Ommatissus lybicus (Hem: Tropiduchidae)، در ایران

زنجرک خرما Bergevin Ommatissus lybicus یکی از آفات کلیدی درختان خرما در ایران است. جنبه های مختلف زیست شناسی و تغییرات فصلی این آفت در شرایط مختلف اکولوژیکی، طی سال های 1390 و 1391 در نخلستان آلوده ای در سه استان کرمان، بوشهر و خوزستان مطالعه شد. این آفت در هر سه استان دو نسل داشت. ظهور پوره ها در نسل زمستانه از اواخر اسفند در بوشهر تا نیمه اول اردیبهشت در خوزستان متغیر بود. در نسل تابستانه نیز ظهور پوره ها از اوایل مرداد تا نیمه شهریور آغاز شد. حشرات کامل در نسل زمستانه در هر سه استان از اواخر اردیبهشت ظاهر شدند. در هر دو سال بین جمعیت پوره زنجرک خرما و جمعیت دشمنان طبیعی آن از راسته های دوبالان، قاب بالان و بال غشائیان همبستگی مثبت وجود داشت اما همبستگی بین جمعیت دشمنان طبیعی و حشرات کامل زنجرک وجود نداشت. تخم گذاری زنجرک خرما روی میوه ها و محور خوشه مشاهده نشد. میزان تخم روی سطح بالایی بیشتر از محور و سطح پایینی برگچه ها و به ترتیب در سال اول 1/19 ± 22/07، 0/45 ± 10/24، 0/29 ± 3/45 و سال دوم 0/72 ± 16/35، 0/29 ± 6/28 و 0/11 ± 1/71 برآورد شد. میزان تخم گذاری روی برگ های جوان (0/57 ± 11/12) بیشتر از برگ های پیر (0/42 ± 9/29) بود. هر دو نسل پوره ها در ساعات گرم روز در قاعده برگ های جوان، لابه لای الیاف و روی پاجوش ها به سر می برند. زمستانگذرانی آفت در استان بوشهر علاوه بر تخم، مراحل پوره و حشره کامل نیز مشاهده شد