بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت بجستان جهت مصارف شرب و کشاورزی با استفاده از روش های زمین آماری

سفره های آب زیرزمینی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین کننده آب با خطرات متفاوتی مانند افت سطح، کاهش میزان تغذیه به سبب نقصان بارندگی و آلاینده های طبیعی و غیر طبیعی رو به رواست. از این رو پایش کیفی منابع آب زیرزمینی اهمیت فوق العاده ای دارد و تحلیل کیفیت آب یکی از قسمت های مهم مطالعات آب های زیرزمینی است. این پژوهش با هدف مدل سازی تغییرات مکانی ویژگی های شیمیایی آب های زیرزمینی دشت بجستان با استفاده از روش های زمین آماری جهت مصرف آب شرب و کشاورزی انجام گرفته است. پارامترهای Na، SAR، SO4، EC، Cl، TDS،HCO3 ،pH ،Ca و Mg از کل ویژگی های آب زیرزمینی و از کیفیت آب مربوط به 61 حلقه چاه انتخاب شدند. در ابتدا نرمال بودن داده ها مورد بررسی قرا گرفت و داده های غیر نرمال به روش لگاریتم گیری، نرمال گردیدند. سپس تجزیه و تحلیل واریوگرام ها و واریوگرام های متقابل پارامترها محاسبه شدند. ارزیابی نتایج با استفاده از روش ارزیابی متقابل صورت گرفت. نتایج نشان داد روش های زمین آماری برتری قابل توجهی نسبت به روش های معین دارد. بهترین روش مدل سازی برای پارامترهایMg،Ca ،EC ، SARو Cl روش کوکریجینگ و برای پارامترهای SO4 ،pH، HCO3،Na و TDSروش کریجینگ می باشد. همچنین کیفیت آب چاه ها از نظر مصرف شرب و کشاورزی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، شوری و نسبت جذبی سدیم در اکثر چاه ها بالا بوده و مصرف آب این چاه ها در درازمدت باعث شورشدن و کاهش نفوذپذیری خاک می گردند و از نظر شرب نیز باعث رسوبگذاری و خورندگی در لوله ها می شوند.