مبانی و اصول حقوق شهروندی در اندیشه امام خمینی(س) و تفاوت های آن با حقوق شهروندی در غرب

حقوق شهروندی مجموعه ای از حقوق قانونی و مدنی است که در چهارچوب قانون اساسی کشورهای مردمسالار تعریف می شود و بنیانهای کافی را برای همبستگی ملی، فرای قومیت، نژاد و جنسیت فراهم می کند. این نگرش به حقوق شهروندی در مبانی نظری دین مبین اسلام و سیره ی نبوی و ائمه هدی در رابطه ی حق و تکلیف به خوبی ترجمان یافته است. پس از انقلاب اسلامی و تدوین قانون اساسی، حقوق شهروندی در ایران بازتعریفی دینی و اجتماعی پیدا کرد. این پژوهش بر اساس روش کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از روش های تفسیری زمینه مند به دنبال پاسخگویی به این سوال میباشد که «حقوق شهروندی در اندیشه های امام خمینی بر چه اصولی شکل گرفته است و چه تفاوتی با حقوق شهروندی در غرب دارد؟». نتایج بهدست آمده بیانگر آن است که شکلگیری حقوق شهروندی در اندیشه امام برگرفته از مسئله حق و تکلیف در دین مبین اسلام میباشد. همچنین امام معتقد به نظام ولایی تحت ولایت فقیه است که مردم در این نظام از اهمیت فوق العاده ی تاسیسی، مشارکتی و نظارتی برخوردار هستند. همچنین در چهار مولفه ی آزادی های سیاسی اجتماعی و مشارکت سیاسی، زنان، اقلیتهای دینی و نژادی و شهروندی سطحی و عمیق تفاوت های اندیشه ی امام خمینی و غرب در خصوص شهروندی مورد بررسی قرار گرفته است. اما به طور کلی توجه به اخلاق و ارزشهای متعالی انسانی علاوه بر ویژگی های مادی را میتوان از تفاوتهای حقوق شهروندی در اندیشه ی امام با غرب برشمرد.