بررسی تغییرات کاربری اراضی و مدل سازی بارش - رواناب با استفاده از HEC-HM مطالعه موردی: حوضه آبخیز بابلرود

تغییر در الگوی کاربری اراضی فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضه ها متاثر ساخته و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در پژوهش حاضر، تغییر مولفه های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز بابلرود در نتیجه ی تغییرات کاربری اراضی در سال های 1988 و 2009 مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تعیین تغییرات کاربری اراضی حوضه آبخیز بابلرود، تصاویر ماهواره ای TM سال 1988 (1367) و ETM+ سال 2009 (1388) با ضریب تفکیک مکانی 30 متر به کار گرفته شدند که با استفاده از طبقه بندی نظارت شده به چهار نوع کاربری شهری، اراضی ترکیبی (شهر، باغ و فضای سبز)، کشاورزی- باغی و اراضی بایر طبقه بندی گردیدند. با توجه به این طبقه بندی، اراضی جنگلی و ترکیبی (کشاورزی، باغی) حوضه بابلرود با کاهش مساحت و کاربری های مرتع و شهری (ساخته شده) با افزایش مساحت مواجه بوده اند. جهت بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر سیکل هیدرولوژی و کمیت مولفه های بیلان هیدرولوژیکی حوضه آبخیز مورد بررسی و تحلیل این ارتباط ها، از مدل HEC-HMS استفاده شد؛ نتایج این مدل به-صورت کاهش تلفات بارش، افزایش ارتفاع و ضریب رواناب، افزایش دبی حداکثر و افزایش دبی متوسط، تاثیر تغییرات مورفولوژیکی رودخانه بابلرود و کاربری اراضی محدوده آن را بر مولفه های سیلاب به خوبی روشن نمود.