ارزیابی فنوتیپی و ژنوتیپی برخی جدایه های باکتری عامل بیماری خوشه صمغی گندم و جو در ایران

بیماری خوشه صمغی از بیماری های گندم در مناطق متعددی از کشت این محصول در ایران می باشد. گونه Rathayibacter iranicus به عنوان عامل این بیماری بر روی گندم و جو تاکنون فقط از ایران گزارش شده است. به منظور ارزیابی تنوع احتمالی جدایه های گونه ی R. iranicus و نیز مشخص تر نمودن موقعیت تاکسونومیکی جدایه های عامل بیماری در جو نمونه هایی از استان های آذربایجان شرقی، ایلام، اصفهان، فارس و خوزستان جمع آوری و کشت شد. بر اساس نتایج آزمون های بیوشیمیایی و نقوش الکتروفورزی پروتئین های سلولی، پانزده جدایه به عنوان نماینده برای بررسی های ژنوتیپی انتخاب شدند. برای تعیین میزان تنوع و ارتباط ژنتیکی جدایه ها، DNA ژنومی نماینده ها با آغازگرهای ریز ماهواره ای M13 و 5(GTG) تکثیر شد. قطعه ژن های خانه دار شامل 16S rDNA، recA و gyrB و همچنین ناحیه ITS تعدادی از جدایه ها تکثیر و توالی یابی شد. نتایج تعدادی از آزمون های افتراقی فنوتیپی با آنچه در منابع قبلی ذکر شده بود مطابقت نداشت. نتایج حاصل از بررسی تنوع ژنتیکی به وسیله ی ریز ماهواره ها حاکی از وجود تنوع در بین جدایه ها بود. مقایسه ی ترکیبی نقوش حاصل از این آغازگرها شباهت بالایی را بین جدایه ها و جدایه ی مرجع R. iranicus نشان داد. جدایه های جو نیز در شاخه ای مجزا ولی نزدیک به گروه جدایه ی R. iranicus و در فاصله ای دور از دو گونه ی R. tritici و R. rathayi قرار گرفتند. مقایسه توالی های به دست آمده از ژن های ITS، 16SrDNA، gyrB و recA با توالی های موجود در ژن بانک نشانگر بیشترین شباهت جدایه های گندم و جو به R. iranicus بود.