مقایسه ساختاری داستان های همای و همایون خواجوی و سلامان و ابسال جامی براساس نظریه ولادیمیر پراپ

تحلیل ساختاری پراپ روش عملی و دقیقی است که می توان آن را بر روی قصه های ادب فارسی، به خصوص منظومه های غنایی و حکایات عرفانی و تعلیمی نیز اعمال کرد. هدف از این تحقیق آن است که همای و همایون خواجوی کرمانی و سلامان و ابسال جامی طبق الگوی پیشنهادی پراپ و براساس نقد ساختار گرایانه وی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. برای این منظور ابتدا مقدمه ای درباره تعریف و تبیین ریخت شناسی، روایت شناسی، روش مطالعاتی پراپ، و معرفی خواجوی کرمانی و قصه همای و همایون و معرفی جامی و قصه سلامان و ابسال مطرح شده است. برای مقایسه ساختاری این دو داستان از نظر کارکردها، صحنه آغازین، راه های ترکیب حکایات، بسط داستان، شخصیت ها و صفات شخصیت ها جداولی تنظیم گردید تا تفاوت ها و شباهت های ساختاری این دو اثر براساس جدول ها، تحلیل و بررسی شود. یافته های این پژوهش گویای تطابق داستان همای و همایون و سلامان و ابسال با کارکردهای ریخت شناسانه پراپ است. مقایسه ساختاری داستان همای و همایون با سلامان و ابسال بیانگر این است که هر دو اثر از نظر خویشکاری ها، شخصیت ها، و صفات اشخاص قصه، ساختار حکایات، نوع بسط و صحنه آغازین ساختاری مشابه دارند.