بررسی تغییرپذیری برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در طول یک ترانسکت تحت تاثیر فرسایش بادی در منطقه سگزی اصفهان

فرسایش بادی یکی از اصلی ترین فرآیندهای تخریب اراضی و یکی از جدی ترین مشکلات اکوسیستم و محیط زیست در مناطق خشک و نیمه خشک نظیر مناطق مرکزی ایران است. فرسایش بادی در منطقه شرق اصفهان و ناحیه سگزی به علت بهره برداری نامناسب از اراضی فقیر، بهره برداری از معادن رس و گچ و خشکسالی های اخیرافزایش داشته است. فرآیند درشت شدنبافت خاک (نتیجه کاهش اندازه ریز ذرات خاک)، از دست رفتن مواد آلی و تخریب پوشش گیاهی پیامدهای فرسایش بادی بوده است. بنابراین نیاز به اطلاعات معتبر در مورد شدت فرسایش بادی و تاثیر فرسایش بادی بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک برای انجام عملیات حفاظت خاک ضروری می باشد. در این تحقیق به کمک روش سزیم-137 نقاط فرسایش و رسوب در طول یک ترانسکت در منطقه سگزی (شرق اصفهان) تعیین و سپس اثر فرسایش بادی بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیائی خاک در نقاط فرسایش و رسوبگذاری بررسی شد. در این پژوهش، درمنطقه مورد مطالعه در طول یک ترانسکت شمال شرقی- جنوب غربی به طول 42 کیلومتر به فواصل 2 تا 5 کیلومتر در 16 نقطه نمونه برداری صورت گرفت. در هر نقطه از اعماق 5-0، 10-5 ، 20-10، 30-20 و50-30 نمونه برداری خاک انجام شد و نمونه های برداشت شده مورد آنالیزهای فیزیکی، شیمیائی و اندازه گیری محتوای سزیم-137 قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که در نقاط 1 تا 8، 10 و 12 تا 16 فرآیند فرسایش و در نقاط 9 و 11 فرآیند رسوب گذاری اتفاق افتاده است. نتایج نشان داد روش سزیم- 137 می تواند به صورت کمی میزان فرسایش و رسوب بادی در منطقه مورد مطالعه را تخمین بزند. مقایسه میانگین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در این مطالعه بین مناطق فرسایش، رسوب گذاری و مرجع نشان داد فرآیندهای فرسایش و رسوب به شدت ویژگی های فیزیکی و شیمیائی خاک رادر طول ترانسکت تحت تاثیر قرار داده است. این نتایج برگرفته از سزیم-137 برای اولین بار نتایج قابل توجهی برای تحقیقات آینده در مورد فرسایش بادی در مناطق خشک ایران به دست آورد.