برآورد تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و رابطه بین عملکرد دانه و اجزای وابسته در ژنوتیپ های نخود پاییزه در شرایط دیم

به منظور برآورد تنوع، وراثت پذیری، روابط بین صفات و تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بین عملکرد دانه و اجزای عملکرد، چهارده رگه (لاین) نخود سفید به مدت سه سال (93-1390) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار، ارزیابی شدند. نتایج تجزیه مرکب گویای معنی دار بودن تفاوت بین ژنوتیپ ها در اغلب صفات بود. بالاترین مقدار ضریب تغییرات فنوتیپی به ترتیب برای عملکرد دانه، شمار غلاف در بوته و شمار دانه در بوته و بالاترین مقدار ضریب تغییرات ژنوتیپی به ترتیب برای عملکرد دانه، عملکرد زیست توده (بیولوژیک) و ارتفاع بوته به دست آمد. این نتایج مبین این نکته بود که اصلاح این صفات از راه گزینش محتمل است. وراثت پذیری بالا همراه با بهره ژنتیکی میانگین بالا برای عملکرد دانه، شمار دانه در غلاف و وزن صددانه نشان داد که گزینش فنوتیپی برای این صفات می تواند موثر باشد. عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد زیست توده و شمار شاخه های اولیه داشت؛ لذا این صفات را می توان برای گزینش ژنوتیپ های با عملکرد بالا در نخود استفاده کرد. تجزیه مسیر آشکار ساخت که شمار دانه در بوته و به دنبال آن شمار شاخه اولیه ، وزن صددانه و عملکرد زیست توده تاثیر مستقیم مثبتی بر عملکرد دانه داشتند. همچنین می توان شمار شاخه های اولیه، شمار شاخه های ثانویه و شمار روز تا گلدهی را به عنوان معیار گزینش غیرمستقیم برای عملکرد دانه بالاتر به کار برد.