کاربرد روش VIKOR در مدیریت و برنامه ریزی اجرای بندهای سنگی-ملاتی در حوزه آبخیز یخلقان ماکو

یکی از مهمترین و ابتدایی ترین مراحل ساخت سد، مکان یابی احداث سازه می باشد . مکان یابی سازه های آبخیزداری از جمله تحلیل های مکانی است که در صورت مدیریت صحیح، تاثیر فراوانی در کاهش هزینه فعالیت های آبخیزداری دارد. تعیین ویژگی های زیر حوضه ها و شناخت خصوصیات آن ها در حوزه آبخیز، برای اجرای صحیح سازه های آبی از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت اجرای پروژه ها در مکان های نامناسب، علاوه بر هدر رفت سرمایه ملی، وقوع پدیده هایی نظیر سیلاب های مهیب، سبب بدتر شدن شرایط حوضه ها خواهد شد. هدف این پژوهش، معرفی و تبیین روش های سیستم پشتیبانی تصمیم گیری در رتبه بندی زیر حوضه های بحرانی به منظور مکان یابی صحیح پروژه های آبخیزداری می باشد. در پژوهش حاضر، نه معیار موثر به منظور مکان یابی سدهای سنگی-ملاتی در ده زیرحوضه حوزه آبخیز یخلقان ماکو شناسایی و تعیین شدند. سپس معیارها به کمک ماتریس زوجی روش AHP وزن دهی و زیرحوضه ها با روش های TOPSIS و VIKOR جهت اجرای سدهای سنگی -ملاتی اولویت بندی شدند. با توجه به نتایج، مهمترین معیارهای موثر جهت مکان یابی سدهای سنگی-ملاتی، مساحت زیرحوضه و معیار طول آبراهه اصلی با بیشترین وزن به ترتیب وزن های 0.191 و 0.204 بودند. معیارهای فاصله روستا تا جاده نیز با کمترین وزن 0.033، پایین ترین اهمیت را به خود اختصاص دادند. در نهایت زیرحوضه ها برای اجرای سدهای سنگی-ملاتی به کمک هر دو روش اولویت بندی شدند و نتایج حاصل از هر دو روش، زیرحوضه های یکسانی را به عنوان زیرحوضه های بحرانی تعیین کردند.