پیشنهاد اصول و قواعد طراحی شهری پایدار شهرهای ایران در فرایند جهانی شدن (با تاکید بر نیازهای زیستی)

حداقل دو دهه است که اصل پایداری به هدفی اساسی در برنامه ها و طرح های توسعه جهانی، منطقه ای، ملی و محلی (شهری و روستایی) تبدیل شده است. به همین دلیل مطالعات متعددی نیز در جهت تبدیل مفهوم پایداری به اصول و قواعد یا راهکارهای مشخص و کاربردی در برنامه ریزی های توسعه شهری صورت گرفته است. این در حالی است که جامعه علمی و حرفه ای شهرسازی ایران هنوز به مجموعه مدونی از چنین اصول و قواعدی دسترسی ندارد. بنابراین در تحقیق حاضر سعی شده مفهوم پایداری و به طور مشخص تر مفهوم «حرکت در جهت پایداری» در قالب اصولی مشخص و معنی دار در حوزه برنامه ریزی و بخصوص طراحی شهری تدوین شود. اما اولین شرط تحقق چنین هدفی توجه به تحول شهرها با در نظر گرفتن پیشرفتهای فن آوری اطلاعاتی و محصول واقعی آن یعنی «فرایند جهانی شدن» است. پس در این تحقیق فرایند جهانی شدن به عنوان زمینه ای برای تحول آینده شهرهای ایران در نظر گرفته شده و متعاقبا نیازهای حال و آینده جامعه شهری ایران، به عنوان بخشی از جامعه جهانی و همچنین به عنوان جامعه ای خاص (محلی) و وابسته به مکان یا کشوری معلوم جست و جو شده است. به این ترتیب در دیدگاه این مقاله توسعه شهرهای جهانی زمانی در جهت پایداری قرار می گیرد که پیشنهادهای مشخصی را برای تامین هر دو دسته نیازهای جهانی و محلی جامعه مطرح کند. با چنین دیدگاهی و براساس تحقیق انجام شده سعی شده از طریق تحلیلهای مقایسه ای و سلسله مراتبی دو دسته اطلاعات: 1- مجموعه پیشنهادهای منابع جهانی برای توسعه پایدار شهرها در فرایند جهانی شدن و 2- راهکارهای به کار گرفته شده در شکل دهی و توسعه شهرهای سنتی ایران، به اصول و قواعدی برای طراحی شهری پایدار شهرهای ایران در فرایند جهانی شدن دست یافت. شایان ذکر است به دلیل متعدد بودن نیازهای مذکور و اصول و قواعد تدوین شده براساس آنها، در این مقاله به ارایه اصول و قواعد طراحی شهری برای تامین فقط یکی از اساسی ترین نیازهای انسان در شهر جهانی - ایرانی آینده یعنی «نیازهای زیستی» اکتفا شده است.