بررسی روند تغییرات غلظت بنزن و تولوئن در هوای شهر یزد و پهنه بندی با استفاده از سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی

امروزه استفاده از بنزین بدون سرب در جهان روبه افزایش است. این ترکیب غنی از ترکیبات آلی اروماتیک سرطان زا می باشد این مطالعه با هدف پایش مکانی و زمانی غلظت بنزن و تولوئن به عنوان ترکیبات آلی فرار در هوای شهر یزد انجام گرفته است.
این تحقیق در اوایل پاییز سال 1394 در ساعات اولیه صبح و ظهر انجام گرفت. نمونه برداری و سنجش بنزن- تولوئن طبق دستورالعمل 1501 NIOSH به صورت فعال و با استفاده از دستگاه GC-FID انجام شده است. از نرم افزار (Geographic Information Systems) GIS برای پهنه بندی استفاده گردید.
میانگین غلظت بنزن و تولوئن در ساعات اولیه صبح 23و 9/48 میکروگرم بر مترمکعب و در ساعات اولیه ظهر 25 و 58 میکروگرم بر مترمکعب به دست آمد که نشان دهنده افزایش انتشارات در ساعات نزدیک به ظهر بوده است. نسبت تولوئن به بنزن 3/1 تا 1/2 و 2/1 تا 3 بود که نشانگر انتشار بنزن و تولوئن ناشی از ترافیک می باشد.
استنتاج: نتایج نشان داد مرکز و جنوب شهر آلوده تر از شمال شهر بوده است. هم چنین روند تغییرات مکانی غلظت آلاینده ها بالا بود ولی روند تغییرات زمانی پایینی داشته است و وجود همبستگی بین مقادیر بنزن و تولوئن در ساعت های اولیه صبح و ظهر این موضوع را تایید نمود. منشائ انتشار بنزن و تولوئن هم با توجه به نسبت تولوئن به بنزن، ترافیک ناشی از تردد خودروها و ایستگاه های پمپ بنزین شناسایی شد.