مطالعه تنوع ژنتیکی، قابلیت توارث و روابط همبستگی مرتبط با خسارت به سرخرطومی برگ (Hypera postica Gyll) در ژرمپلاسم یونجه (Medicago sativa L)

به منظور تعیین همبستگی بین صفات مختلف زراعی و مطالعه روابط بین آن ها به کمک تجزیه رگرسیون، 46 جمعیت یونجه زراعی موجود در ژرم پلاسم مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1391 مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس برای صفات مختلف معلوم کرد که تفاوت جمعیت ها برای صفات عملکرد علوفه خشک و تعداد لارو در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. . ضرایب همبستگی ژنوتیپی عملکرد تر علوفه با مقدار سبزینه برگ (اسپاد) (**952/0)، ارتفاع بوته در زمان ده درصد گلدهی با عملکرد تر علوفه (**987/0)، درصد ماده خشک با عملکرد تر علوفه (**942/0-)، عملکرد علوفه خشک با ارتفاع بوته در زمان ده درصد گلدهی (*676/0) و درصد ماده خشک (*896/0) رابطه معنی دار داشتند. تجزیه همبستگی فنوتیپی نشان داد که یک همبستگی مثبت و معنی داری بین درصد خسارت و تعداد لارو (**767/0r = )، یک همبستگی منفی معنی داری بین درصد ماده خشک با عملکرد علوفه تر (**450/0-r = ) ولی رابطه منفی با عملکرد علوفه خشک (**424/0r = ) وجود دارد. رگرسیون گام به گام برای عملکرد علوفه تر به عنوان متغیر تابع نشان داد که عملکرد علوفه خشک، درصد ماده خشک، ارتفاع بوته در مرحله ده درصد گل دهی و تعداد لارو به ترتیب وارد مدل شدند و با ضریب تبیین تجمعی 29/89 درصد، بیشترین تغییرات عملکرد علوفه تر را توجیه نمودند. همچنین بیشترین و کمترین درصد وراثت پذیری به ترتیب متعلق به صفات تعداد لارو و عملکرد علوفه خشک بود. جمعیت ناراگامت (شماره 30) با عملکرد علوفه خشک بالا و تعداد لارو و نیز درصد خسارت نسبتا کم در بین جمعیت ها، به عنوان جمعیت مطلوب و مقاوم پیشنهاد می شود.