بررسی تطبیقی جایگاه عقل در دین از دیدگاه ابن تیمیه و بحرانی

بحث عقل، کارکرد و محدوده آن یکی از مباحث مهم و تاثیرگذار در شکل گیری آرا و عقاید، مخصوصا در حوزه دین، است که افراط و تفریط های فراوانی در خصوص آن صورت گرفته است. در این مقاله ضمن بررسی معانی عقل، دیدگاه ابن تیمیه، از رهبران و بنیان گذاران جریان سلفی گری، و شیخ یوسف بحرانی، از علمای اخباری گری شیعه، را بررسی می کنیم و نقاط اشتراک و اختلاف آنها را، به رغم ظاهرگرایی هر دو، می کاویم. هرچند هر دو تا حدودی کارآیی عقل را قبول دارند، ولی در مقام عمل برای عقل ارزشی قائل نشده اند و در عین اینکه حسن و قبح عقلی را می پذیرند، ملازمه آن با شرع را قبول ندارند و در مقام تعارض عقل و نقل عملا نقل را مقدم می کنند.