سیاست گذاری موثر مالیاتی در بستر ادوار تجاری

هدف مطالعه حاضر، بررسی چگونگی سیاست گذاری مالیاتی در مواجهه با ادوار تجاری و رسیدن به یک چارچوب کاربردی در این زمینه است. به همین منظور، دو گام اساسی طی شده است: در گام اول، ساختار سیاست های مالیاتی در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته و اولویت های سیاست گذار مالیاتی نیز تعیین شده است. در گام دوم، میزان اثربخشی ابزارهای مالیاتی در کنترل (یا عدم کنترل) سیکل های تجاری مشخص شده است. بر این اساس، نرخ های مالیاتی در اقتصاد ایران، علی رغم داشتن علامت موافق سیکلی، از معنی داری آماری لازم برخوردار نبوده اند. به همین منظور، جهت تطبیق بیشتر بررسی های تجربی با واقعیت های اقتصاد ایران، به جای نرخ های مالیاتی از «فضای مالی» در تحلیل تجربی استفاده شده و نتایج، نشان از موافق سیکلی بودن معنی دار تامین مالی دولت در اقتصاد داشته است. لذا عوامل ساختاری که بر اساس تجارب جهانی و نیز نظریه ها، می توانستند از این موافق سیکلی بودن فضای مالی بکاهند، مورد بررسی قرار گرفته اند. از جمله عوامل ساختاری، متغیرهای تابع تولید بودند که مشخص شد ضمن وجود رابطه بلندمدت بین آنها و شاخص مالیات، یک رابطه ضد سیکلی معنی داری نیز بین آنها می تواند وجود داشته باشد. لذا در دوره های رکود باید از طرق حمایتی مختلف مانند مالیات، متغیرهایی مانند موجودی سرمایه (K) و نیروی کار (L) به گونه ای حفظ شوند که از تعمیق بیشتر رکود جلوگیری و فرصتی برای بهبود اقتصاد فراهم شود.