کاربرد روش مغناطیس سنجی برای اکتشاف کانه زایی مس و طلا د محدوده اکتشافی پلی متال باشماق هشترود

اثرات مغناطیسی سنگ ها ناشی از ترکیب مغناطیس القایی و بازماند موجود در آنهاست که این اثرات موجب ایجاد آشفتگی در میدان مغناطیسی زمین در محل حضور آن سنگ ها می شود. بی هنجاری های مغناطیسی یا در اثر فرایندهای آتشفشانی یا رسوبی اولیه و یا در اثر فرایندهای ثانویه مانند دگرسانی ها ایجاد می شوند که هردوی این پدیده ها موجب تولید یا از بین رفتن کانی های مغناطیسی در محیط می شوند. در اکتشاف کانسارها، فرایندهای ثانویه تاثیرگذار بر سنگ ها که در آن سنگ میزبان یا ذخیره کانه زایی مرتبط با سامانه گرمابی (هیدروترمال) باشند، از اهمیت خاصی برخوردارند. کاربرد روش های اکتشافی زمین محیطی در این مورد به صورت پی جویی سیگنال مغناطیسی مرتبط با خود ماده معدنی است و یا مرتبط با سنگ های باطله همراه کانه زایی که می تواند به منزله یک روش غیرمستقیم برای اکتشاف کانسارهای مد نظر مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه نتایج حاصل از کاربرد روش مغناطیس سنجی برای اکتشاف کانسار مس و طلا در محدوده پلی متال باشماق واقع در شهرستان هشترود استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه روش ژئوفیزیکی معمول برای اکتشاف کانسارهای مس، روش ژئوالکتریکی (قطبش القایی و مقاومت سنجی) می باشد، روش مغناطیس سنجی غالبا به عنوان یک روش غیرمستقیم اکتشاف کانه های مذکور مطرح می شود. بعد از مطالعات زمین شناختی مقدماتی و تعیین محل رخنمون ها و روند تقریبی کانه زایی، شبکه داده برداری شامل 31 خط داده برداری شرقی - غربی به فاصله 20 متر و فاصله نقاط 10 متر طراحی و اجرا شد. البته حین داده برداری فاصله نقاط اطراف محل مرتبط با کانه زایی گاه تا 2 متر نیز کاهش یافته است. درکل حدود 3000 نقطه داده ای برداشت شد. در مرحله پردازش، بعد از حذف اثر تغییرات روزانه، میدان صافی های کاهش به قطب، حذف اثر روند مغناطیسی و ادامه فراسو برای تفسیر بر روی نقشه انجام گرفته است. در نتیجه این برداشت ها، یک سیگنال منفی به طول تقریبی 700 متر با شدت کم و روند شمال غربی - جنوب شرقی منطبق بر شواهد و رخنمون های کانه زایی مس - طلا به همراه چند سیگنال مثبت مرتبط با کانه زایی آهن (اولیژیست و مگنتیت) مشخص شد. با توجه به اینکه سیگنال های مثبت و منفی ظاهرشده حالت دوقطبی نداشته و از هم مجزا هستند، از صافی های مشتق افقی از جمله سیگنال تحلیلی استفاده نشد. باید توجه داشت آنچه به عنوان سیگنال منفی در این نقشه ظاهر شده است نشان دهنده زون خردشده میزبان کانه زایی مس و طلاست و باید برای تکمیل عملیات اکتشاف، داده برداری به روش IP انجام یابد. در مرحله مدل سازی نیز با استفاده از خروجی های نرم افزار ژئوسافت و با توجه به نتایج اعمال صافی ادامه فراسو، مدلی سه بعدی از زون شکسته دربرگیرنده کانسار مس ارائه شده است. نتیجه قابل برداشت از این مطالعه این است که انجام مطالعات نسبتا ارزان مغناطیس سنجی در محدوده های مس خصوصا در کانه زایی های مرتبط با شکستگی ها، با ارائه تصویری از گسل ها و شکستگی های منطقه زمینه را برای به کارگیری بهینه روش های تکمیلی از جمله روش قطبش القایی فراهم می سازد.