تاثیر قرائت های قرآنی بر شکل گیری دیدگاه های نحویان

در عصر نزول قرآن، لهجه های مختلفی از زبان عربی در میان قبایل وجود داشت و هر یک از قاریان و حافظان، قرآن را به لهجه قبیله خود قرائت می کردند. این قرائت های مختلف موجب به وجود آمدن اختلاف های نحوی شد. این مقاله مسئله تاثیر قرائت های قرآنی را در شکل گیری دیدگاه های نحوی دانشمندان نحوی زبان عربی، در دو مکتب بصری و کوفی مطالعه کرده و به این نتیجه دست یافته که مکتب کوفی در جهت سازه سازی برخی اصول و یا قواعد از قرائت های مختلف قرآنی تاثیر پذیرفته است و مکتب بصری صرفا در مواردی موجب استحکام یک نظریه و یا یک قاعده ازپیش تدوین شده از قرائت های قرآنی، بهره برده است. از سوی دیگر همه نحویان بزرگ در استناد به قرائت های مشهور تردیدی به خود راه نداده اند و سهم سیبویه در این زمینه از همه بیشتر است. نحویان بزرگ عمدتا به قرائت های شاذ استناد نکرده اند و در این میان کسائی برخی قرائت های نادر قرآنی را نیز پذیرفته است و آن را مبنای دیدگاه های نحوی جدید خود قرار داده است. در مقابل، فراء در برخی موارد که نتوانسته قرائت های مشهور قرآنی را با دیدگاه های نحوی خود تطبیق دهد، به ناچار به رد آنها پرداخته است. بدین ترتیب افراطی ترین و تفریطی ترین دیدگاه ها به نحویان کوفی تعلق دارد.