بررسی عوامل مرتبط با رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان براساس الگوی اعتقاد بهداشتی (HBM) در زنان 49-20 ساله شهر یزد

بیماری پوکی استخوان یکی از شایع ترین مشکلات سیستم عضلانی- اسکلتی و نوعی اختلال متابولیکی استخوان می باشد که معمولا بدون علامت بوده و در صورت عدم پیشگیری و درمان، اولین بار خود را با شکستگی استخوان نشان می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در زنان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی می باشد.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که به صورت مقطعی انجام گردید. جامعه مورد بررسی شامل 278 نفر از افراد مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد بودند. گردآوری اطلاعات توسط پرسشنامه و به صورت خودگزارش دهی تکمیل گردید. پایایی و روایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و تایید گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و در انجام آن از آزمون های آماری کروسکال والیس همراه با آزمون تعقیبی دان، من ویتنی، ضریب همبستگی اسپیرمن، تحلیل رگرسیون استفاده شد.
در میان رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان بیشترین فراوانی مربوط به عدم مصرف سیگار یا در معرض آن قرار گرفتن و کمترین فراوانی مربوط به انجام فعالیت بدنی منظم در طول هفته می باشد. بر اساس ضریب همبستگی اسپیرمن، میزان آگاهی، منافع درک شده، راهنما برای عمل و خودکارآمدی با عملکرد زنان در خصوص رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان همبستگی مثبت و مستقیم و موانع درک شده با عملکرد زنان همبستگی معکوس و معنی داری داشت (001/0P<). در مجموع متغیرهای الگو 36% از واریانس رفتارهای پیشگیری کننده را پیش بینی نمودند و از میان این متغیرها سازه خودکارآمدی قوی ترین پیش بینی کننده رفتار بود (000/0P=).
با توجه به نتایج به دست آمده، ارائه برنامه های آموزشی مناسب با تاکید بر افزایش آگاهی و همچنین بالا بردن سطح سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و کاهش موانع در زمینه بیماری هایی چون پوکی استخوان توسط کادر مراکز بهداشتی درمانی پیشنهاد می شود.