تاثیر تنش کمبود آب بر محتوای قندهای محلول، پرولین، سبزینه برگ و پروتئین دانه در برخی دورگ های آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

به منظور شناسایی سازوکار های مقاومت به تنش کمبود آب و معرفی دورگ های برتر آفتابگردان، آزمایشی در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی واقع در استان البرز، شهرستان هشتگرد به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی اجرا شد. عامل اصلی شامل سطوح آبیاری (آبیاری معمولی، کمبود آب متوسط و شدید که به ترتیب پس از 50، 100 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A انجام شد) و عامل فرعی شامل چهار دورگ آفتابگردان (فرخ، آلستار، قاسم و هایسان 25) بود. در این پژوهش غلظت قندهای محلول کل، پرولین، محتوای سبزینه (کلروفیل) برگ و پروتئین دانه، عملکرد دانه و روغن اندازه گیری شد. بنا بر نتایج به دست آمده با افزایش تنش کمبود آب غلظت قندهای محلول کل، پرولین و سبزینه b در برگ ها افزایش نشان داد. مقایسه میانگین ها نشان داد دورگ آلستار بالاترین میزان کل قندهای محلول (05/176 میلی گرم در گرم بافت تازه برگ)، پرولین (43/45 میلی گرم در لیتر) و سبزینه b (52/12 میلی گرم در گرم بافت تازه برگ) را داشت. همچنین دورگ آلستار بالاترین میزان عملکرد دانه و روغن را در شرایط تنش کمبود آب میانگین به ترتیب به میزان 2121 و 956 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش کمبود آب شدید به ترتیب به میزان 829 و 10/315 کیلوگرم در هکتار را به خود اختصاص داد. در شرایط آبیاری معمولی دورگ فرخ بالاترین میزان عملکرد دانه (3448 کیلوگرم) و عملکرد روغن (1672 کیلوگرم) را تولید کرد.