ارزیابی مبادلات آب مجازی و ردپای آب برخی محصولات کشاورزی در ایران

نیاز به افزایش تولید غذا برای جمعیت رو به رشد ایران، ارزیابی بهره وری آب در بخش کشاورزی و نیز مبادلات آب مجازی را امری مهم ساخته است. مفهوم آب مجازی همراه با ردپای آب، بسیاری از مسائل و بخش ها را به یکدیگر ارتباط داده و چارچوب مناسبی را برای مدیریت بهینه منابع آب ارائه می دهند. در این مقاله، ارزیابی ردپای آب محصولات کشاورزی با تفکیک ردپای آب داخلی و خارجی و نیز آب آبی و آب سبز انجام شد. همچنین، میزان ذخیره سازی و هدررفت منابع آب در اثر تجارت آب مجازی برآورد شد. نتایج این بررسی نشان می دهد که متوسط ردپای آب محصولات مطالعاتی شامل گندم، جو، ذرت، برنج، سیب زمینی، پیاز، سیب، پرتقال و نخود فرنگی در ایران 656 مترمکعب در سال به ازای هر نفر می باشد و نیز ردپای آب خارجی در مقایسه با ردپای آب داخلی کمتر است (40% از کل ردپای آب آبی و 29% از کل ردپای آب سبز). همچنین، در اثر واردات گروه غلات به طور متوسط 14611 میلیون مترمکعب آب ذخیره شده ودر اثر صادرات گروه میوه و حبوبات، 135 میلیون مترمکعب آب از دست رفته است. بر این اساس در دوره 1380-1376به طور متوسط 14476 میلیون مترمکعب آب در کشور ذخیره شده است.