کالبد شکافی همگرایی اوراسیایی روسیه؛ چارچوب های مفهومی و عملیاتی

فدراسیون روسیه به عنوان وارث اصلی اتحاد جماهیر شوروی در 31 دسامبر 1991 با ایجاد تجمعی از کشورهای باقی مانده از فروپاشی توانست یازده جمهوری از پانزده جمهوری تازه استقلال یافته را گرد خود آورد. سیاست روسیه در دوران پسا شوروی در قبال منطقه اوراسیای مرکزی نشان دهنده این مطلب است که این کشور در تلاش است تا ضمن حفظ حوزه پیرامونی خود، بر روندها و سیاست های این کشورها نیز صاحب اثر باشد. از همین رو رویکرد چندجانبه گرایی، تشکیل و تقویت سازمان های منطقه ای یکی از مهم ترین رویکردهای روسیه برای همسو نمودن کشورهای اوراسیای مرکزی با اهداف، منافع و سیاست های خود به شمار می رود.
در مقاله حاضر بر مبنای اهمیت و جایگاه دیدگاه چندجانبه گرایی و همگرایی در سیاست خارجی روسیه به بررسی مجموعه اقدامات و تلاش های فداسیون روسیه برای ایجاد همگرایی در اواسیای مرکزی در سه مجموعه همگرایی سیاسی، امنیتی و اقتصادی پرداخته و سپس فهم توفیق و عدم توفیق همگرایی اوراسیایی روسیه در این راستا تحلیل می شود. بدین ترتیب پرسش اصلی این مقاله عبارت است از اینکه؛ فدراسیون روسیه برای ایجاد همگرایی منطقه ای در اوراسیای مرکزی با چه چالش ها و محدودیت هایی رو به رو است؟ و یافته های این مقاله چنین است که وجود محدودیت های اقتصادی در داخل روسیه برای پاسخ به نیازهای مادی و فناوری منطقه، برخی چالش ها در سطح منطقه اوراسیای مرکزی در کنار موانع فرامنطقه ای همچون حضور و مداخله بازیگران فرا منطقه ای سبب شده است که روسیه نتواند یک همگرایی منطقه ای کارآمد و موثر در اوراسیای مرکزی تشکیل دهد.