فراز و نشیب تالیف آثار تخصصی انسان شناسی

جلال الدین رفیع فر در محله امیریه تهران متولد شد. مقطع دبستان و سال های اولیه دبیرستانش را در همان محله به پایان رساند و بعد به دبیرستان خوارزمی رفت. دبیرستانی در خیابان انقلاب که داستان زندگی او را تغییر داد. جلال الدین جوان از همان روزهای دبیرستان که پای اش به دانشگاه تهران باز شد، شیفته ابهت و عظمت دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی شد؛ با خود عهد بست که تحصیلات دانشگاهی اش را در همان دانشکده آغاز کند. پس از قبولی در کنکور، وارد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران شد. او به دنبال پاسخ مفاهیمی بود که از نوجوانی ذهنش را مشغول کرده بود: «خاستگاه انسان، جامعه و سابقه آن ها». همان روزها با خواندن آثار تازه ترجمه شده ای که تحت تاثیر نظریات مطرح شده درباره زمان و چگونگی پیدایش جامعه، نحوه شکل گیری و سابقه فرهنگ ها، پیدایش زبان، نژاد ها و سیر تحول آن ها شکل گرفته بودند، رشته باستان شناسی را برگزید. او در تمام مدت تحصیل در دوره کارشناسی از انتخابش لذت برد. پس از پایان مقطع کارشناسی به توصیه دکتر عزت الله نگهبان، باستان شناس نام آور ایرانی، رشته انسان شناسی1را برگزید و برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. در فرانسه ناچار شد که از مقطع کارشناسی تحصیل در رشته انسان شناسی را آغاز کند. او به دانشگاه نانتر رفت. پس از پایان تحصیلات دوره کارشناسی، به دانشگاه سوربن رفت و تا پایان دوره دکتری در آن جا تحصیل کرد. درنهایت در سال 1368 به تهران بازگشت. دکتر جلال الدین رفیع فر، امروز استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. او بیش از هشت سال مدیریت گروه انسان شناسی این دانشکده را عهده دار بود. در سال 1379 با کمک همکارانش انجمن انسان شناسی را تاسیس کرد و از همان روز تاکنون، عضو هیئت رئیسه این انجمن است. او 12 سال است که ریاست این انجمن را بر عهده دارد. تا کنون حدود 10 عنوان کتاب (ترجمه و تالیف) و بیش از 50 مقاله علمی پژوهشی به زبان فارسی و هفت مقاله با ایندکس بین المللی و آی. اس. آی2 به زبان های انگلیسی و فرانسه از او منتشر شده است. انجام چند طرح پژوهشی و همچنین حضور و سخنرانی در 19 سمینار و کنفرانس بین المللی در پاریس، فرانکفورت، فلورانس، آمستردام، مسکو، کومینگ، ورشو، لوبلیانا، تفلیس و... در کارنامه علمی او به ثبت رسیده است. از سال 1990 میلادی به عنوان عضو پیوست] خارجی مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه3 با این مرکز همکاری داشته است. سردبیری و مدیرمسئولی مجله انسان شناسی از دیگر مسئولیت های اوست که تاکنون 23 شماره از این مجله منتشر شده است. دکتر رفیع فر دو فرزند دارد که یکی از آن ها راه پدر را ادامه داده و در رشته علوم انسانی تحصیل می کند. امروز در ایران دانشجو یا محققی در رشته انسان شناسی نیست، که آثار او را نخوانده یا بدون نیاز به منابع مرجعی که او ترجمه و تالیف کرده در این حوزه کار پژوهشی انجام داده باشد. فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی با او به گفت وگو نشسته است تا پیچ و خم های ورودش به این رشته و فراز و نشیب های تالیف آثار تخصصی را از زبان خودش روایت کند.