آشنایی با مفهوم روند ضمنی و بکارگیری آن در مدل سازی تابع تولید کشاورزی با توجه به نهاده ی آب

با توجه به قرار گرفتن ایران در نوار بیابانی و حساسیت اکوسیستم به آب، مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی از اولویت ‏های مدیران و برنامه‏ ریزان کشور می ‏باشد. از این رو مدل‏سازی مناسب تابع تولید، برای اتخاذ سیاست‏ های افزایش بهره ‏وری و کاهش مصرف نهاده ‏ها و هم‏چنین پیش ‏بینی برای تامین به موقع با هزینه ی کم، دارای اهمیت زیادی است. در مطالعه‏ ی حاضر با استفاده از مفهوم روند ضمنی و ایجاد یک مدل فضا- حالت، با بکارگیری الگوریتم کالمن فیلتر، به مدل‏ سازی تابع تولید در بخش کشاورزی ایران پرداخته شده است. داده های مورد استفاده در این مطالعه به صورت سری زمانی سالانه طی دوره ‏ی زمانی 1391-1353 بوده است. نتایج حاکی از یکنوا و غیرخطی بودن ماهیت روند ضمنی دارد. با توجه به آماره‏ی نسبت راستنمایی، مناسب ترین حالت برای ابرپارامترها، حالت تصادفی بودن سطح بدون شیب (مدل سطح نسبی) تشخیص داده شده است. کشش ‏های تولیدی سرمایه، نیروی کار و انرژی، کمتر از واحد است، اما کشش تولیدی آب بزرگتر از واحد و در ناحیه اول تولید به دست آمده است. این بدان مفهوم است که با افزایش یک درصدی نهاده ‏ی آب، بیش از یک درصد تولید افزایش می ‏یابد. به دلیل اینکه کشور ایران با محدودیت منابع آب مواجه است، نمی‏ توان مصرف نهاده ‏ی آب در این بخش را افزایش داد. از این‏ رو جایگزینی سیستم ‏های آبیاری جدید به منظور جبران کم آبی و همچنین تولید محصولات با نیاز آبی کمتر در بخش کشاورزی پیشنهاد می‏ شود. همچنین پیشرفت تکنولوژی ‏های بنیادی (تغییر سیستم کشاورزی) می‏ تواند استفاده از نهاده ها را کاهش داده و کمبود آب در این بخش را جبران نماید.