فهم فرسایش شیاری در شرایط خاک خشک و مرطوب

فرسایش شیاری یکی از مهمترین انواع فرسایش آبی است و در نتیجه تمرکز جریان به‏وجود می‏آید. در این تحقیق با هدف چگونگی رفتار شیار، دبی 12 لیتر بر دقیقه جهت شبیه سازی روان آب ورودی طراحی شد. با این آزمایشات تغییرات حجم، سرعت و غلظت رسوب روان آب در طول چهار شیار فرسایشی در اراضی سد گلستان با بافت خاک لوم سیلتی مورد بررسی قرار گرفت. جریان ورودی با 2 تیمار خشک و مرطوب، درابتدای شیارها به مدت زمان 10 دقیقه اعمال شد. برای هر شیار در سه نقطه اندازه گیری به فواصل 5 ، 10 و 16 متری از مبدا طول شیار، غلظت رسوب و دبی جریان اندازه گیری و با استفاده از ردیاب‏ رنگی، منحنی های سرعت روان آب برای هر متر از شیار رسم شد. نتایج نشان داد که سرعت روان آب در تیمار مرطوب نسبت به تیمار خشک بیشتر است. اولین روان آب جاری شده در تیمار خشک با وجود حداقل سرعت جریان حداکثر مقدار غلظت رسوب را نشان داد. در طول زمان و افزایش طول شیار سرعت جریان افزایش یافت؛ اما توانایی حمل جریان کاهش و مقدار رسوب معلق کمتر شد.‏ تغییرات غلظت رسوب در واحد زمان نشان دهنده عدم ایجاد فرآیند فرسایشی مهمی با جریان ورودی در این آزمایشات است، و انتقال رسوبات در شیار بیشتر ناشی از اثر بولدوزری است. همچنین در دو شیار مورد تحقیق که فقط عامل درصد پوشش گیاهی اختلاف معنی داری داشتند، تفاوت آشکار در میزان حجم روان آب و غلظت رسوب مشاهده شد.