تاثیر فاصله از منبع آلوده کننده هوا بر وضعیت تغذیه ای آهن در گیاه بارهنگ در شیراز

آهن به عنوان یکی از عناصر غذایی ضروری کم مصرف، نقش بسزایی در فعالیت آنزیم های مهم آنتی اکسیدان بر عهده داشته و از این طریق تحمل گیاه در برابر تنش های محیطی را تحت تاثیر قرار می دهد. از سوی دیگر، تنش های محیطی از جمله آلودگی هوا با تغییر در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، وضعیت تغذیه ای آهن گیاه را تغییر می دهند. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی تغییرات غلظت آهن و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان مرتبط با آهن در گیاه بارهنگ با فاصله از منابع آلاینده هوا بود. گازهای حاصل از فعالیت پالایشگاه شیراز و ترافیک شهری میدان امام حسین به عنوان منبع آلاینده هوا انتخاب شده و در فواصل مختلف از این دو مبداء از گیاه بارهنگ نمونه برداری انجام گردید. غلظت آهن، روی، کلروفیل a و b، کاروتنوئیدها و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز برگ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با دورتر شدن از پالایشگاه، غلظت آهن در گیاه افزایش یافت بطوری که در شهرک رکن آباد (12 کیلومتری پالایشگاه)، 86/34 درصد و در باغ ملی (20 کیلومتری پالایشگاه)، 73/44 درصد افزایش غلظت آهن در مقایسه با گیاهان اطراف پالایشگاه مشاهده شد. همچنین با افزایش فاصله از پالایشگاه، غلظت کلروفیل گیاه نیز با یک روند صعودی همراه بود. فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در گیاه با فاصله از پالایشگاه افزایش یافت. در ارتباط با مسیر دوم، ترافیک شهری میدان امام حسین به استثناء غلظت آهن، تغییرات مشخصی در غلظت کلروفیل و نیز فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز گیاه با فاصله از مبدا آلودگی مشاهده نگردید که علت آن تغییرات نامنظم غلظت آلاینده های هوا بدلیل تردد وسایل نقلیه در تمام طول این مسیر عنوان می شود. هرچند عوامل مختلفی از جمله برخی ویژگی های خاک ممکن است در این زمینه تاثیر گذار باشند اما با توجه به عدم وجود تفاوت بین خصوصیات خاک ها بنابراین
می توان نتیجه گرفت که ارتباط نزدیکی بین وضعیت تغذیه ای آهن گیاهان بارهنگ و درجه آلودگی هوا وجود دارد.