تحلیل عوامل موثر بر وقوع نزاع در نواحی روستایی (مورد مطالعه روستاهای شهرستان خدابنده)

یکی از مهمترین جرایم بر هم زننده نظم و امنیت سکونتگاه های انسانی وقوع نزاع و درگیری بین مردم است. نزاع عبارت است از برخورد یا کشمکشی اجتماعی که بهطور مستقیم قابل مشاهده است، حداقل بین دو یا چند نفر یا گروه رخ می دهد، تضاد منافع مادی و غیرمادی در رخ دادن آن نقش بارزی دارد. آمارهای موجود نشان می دهد نزاع، دارای بیشترین فراوانی در میان انواع جرایم موجود در سطح نواحی روستایی شهرستان خدابنده است. هدف اصلی این پژوهش شناخت و تحلیل عوامل تاثیرگذار بر وقوع جرایم نزاع در سطح روستاهای شهرستان خدابنده است. در این راستا بر مبنای ادبیات مطالعاتی موجود و تجربیات و مشاهدات میدانی بهعمل آمده متغیرهای بهداشت روانی/ پرخاشگری، انسجام اجتماعی، قوم گرایی، محرومیت/احساس محرومیت، تجربه عینی نزاع، رضایت از زندگی، قانون گرایی/اعتقاد و اعتماد به نهادهای کنترل اجتماعی رسمی بهعنوان عوامل تاثیرگذار بر وقوع جرم در سطح روستاهای شهرستان خدابنده مورد پژوهش قرار گرفت.
این پژوهش به لحاظ هدف از نوع، کاربردی و به لحاظ روش اجرا، پیمایشی است. از پرسشنامه محقق ساخته در چارچوب طیف لیکرت پنج گزینه ای بهعنوان ابزار پژوهش بهره گیری شد و تعداد 195 نفر پرسشنامه معتبر از سطح روستاهای منطقه مورد مطالعه گردآوری شد. از آزمون های تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون خی دو و آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تجزیه به مولفه های اصلی و آزمون تی تک نمونه برای تجزیه و تحلیل داده ها بهره گیری شد.
بهطور خلاصه یافته ها همبستگی درونی مولفه های مربوط به هر یک از عوامل اصلی تاثیرگذار بر نزاع را نشان می دهد. در مجموع براساس یافته های بهدست آمده، در حالت مقایسه ای بهنظر می رسد شدت تاثیر متغیر احساس محرومیت نسبی برجرم نزاع بیشتر از سایر متغیرهای مورد مطالعه است.
بهلحاظ نظری نتایج پژوهش حاضر انطباق بیشتری با نظریه محرومیت نسبی دارد. هرچند تاثیر شش متغیر دیگر نیز بر وقوع نزاع آشکار بهنظر میرسد. لذا آگآهی و درک درست فرماندهان ومدیران انتظامی از مجموع متغیرهای اثرگذار بر وقوع نزاع بویژه ابعاد هفتگانه مورد مطالعه در این پژوهش می تواند در زمینه مدیریت انتظامی اینگونه جرایم اثربخش وراهگشا واقع شود.