مدلسازی اثر رفاهی بازار در تخصیص بین ناحیه ای آب در مقایسه با تخصیص عمومی با توسعه بازی همکارانه؛ مطالعه موردی

به منظور عرضه مطمئن آب و رعایت اولویت های تخصیص مختلف، نیاز به برنامه ای دقیق و کامل است. در این مقاله، تخصیص منابع آب یک حوضه آبریز با استفاده از دو روش تخصیص عمومی و تخصیص مبتنی بر بازار آب مورد توجه قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، حوضه آبریز بالخلیچای در استان اردبیل میباشد. ابتدا با هدف مدلسازی تخصیص عمومی، با استفاده از یک مدل بهینه سازی غیر خطی، سود خالص کشاورزان با تعیین سطح زیر کشت هر یک از محصولات در هر منطقه و همچنین مقدار آب تخصیص یافته بهینه به هر یک از مناطق محاسبه شده است. در مرحله دوم، برای تخصیص بازار آب، مدل بهینه سازی با تابع هدف ارزش اقتصادی آب و با وجود امکان مبادله حقابه ها، توسعه داده شده است. پس از تخصیص آب به شرکتکنندگان در بازار، برای رعایت عدالت و تشکیل بازار پایدار، باید پرداختهایی بین شرکتکنندگان صورت گیرد. برای بازتخصیص سود حاصل از تشکیل بازار از مفهوم بازی همکارانه و ارزش شاپلی استفاده شده و با تشکیل ائتلاف های مختلف از مصرفکنندگان، سود حاصل از برقراری بازار بصورت عادلانه توزیع شده است. در این مدل، نتایج بدست آمده از مدل تخصیص عمومی، به عنوان حقابه های اولیه در نظر گرفته شده است. تابع ارزش اقتصادی آب، با محاسبه سطح زیر منحنی تابع تقاضای معکوس برای هر ناحیه بدست آمده است. حجم مبادلات مناطق و مقادیر آب اختصاصیافته نهایی، متغیرهای مدل میباشند. با تشکیل بازی همکارانه، سود کلیه مصرفکنندگان با تشکیل بازار افزایش خواهد یافت. بر اساس نتایج این تحقیق، تشکیل بازار آب در منطقه بالخلیچای با انتقال آب به مصارف با ارزش سای های بالاتر، میتواند سبب افزایش بهرهوری مصرف آب گردد. بر اساس نتایج، با تشکیل بازار در منطقه مورد مطالعه، امکان مبادله 18 درصد حقابه های تخصیصیافته فراهم میگردد که این حجم مبادلات، سبب افزایش سود در حدود 9 درصد میشود.