بررسی فعالیت ضدباکتریایی دو گیاه دارویی Trachyspermum copticum L. و Ziziphora tenuior L. در منطقه آزادشهر استان گلستان

گیاهان دارویی معطر از گذشته های دور برای پیشگیری و درمان بیماری های عفونی استفاده می شده اند و استفاده از آنها در عصر حاضر نیز مورد توجه بسیار قرار گرفته است. دراین مطالعه به منظور بررسی فعالیت ضد باکتریایی عصاره اتانولی گیاهان دارویی کاکوتی (Ziziphora tenuior L.) و زنیان (Trachyspermum copticum L.) که علاوه بر پراکنش بهینه اکولوژیکی، از مصارف دارویی و خوراکی زیادی نیز نزد مردم بومی منطقه به عنوان ضد عفونی کننده و ضد التهاب برخوردارند. برگ های گیاه کاکوتی و میوه گیاه زنیان در فروردین ماه 1392 و از رویشگاه طبیعی آنها واقع در حومه آزادشهر در استان گلستان جمع آوری و سپس عصاره اندام ها با اتانول 70 درصد و با روش پرکولاسیون در چهار غلظت 500، 250، 125 و 62.5 میلی گرم در میلی لیتر تهیه گردید. فعالیت ضد باکتریایی عصاره های گیاهان علیه 4 گونه باکتری گرم مثبت و 5 گونه باکتری گرم منفی بر اساس انتشار در آگار و با روش های دیسک و چاهک تعیین شد. نتایج نشان دادند که عصاره اتانولی هر دو گیاه اثر ضد باکتریایی قابل توجهی علیه باکتری های مورد آزمون دارند و روش چاهک در مقایسه با روش دیسک دیفیوژن اثر بیشتری از خود نشان داد. حساس ترین باکتری ها نسبت به عصاره این دو گیاه در روش چاهک، استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمایدیس به ترتیب با قطر هاله عدم رشد 30 و 26 میلی متر بودند و باکتری های گرم منفی در مقایسه با باکتری های گرم مثبت مقاومت بیشتری نشان دادند. نتایج این تحقیق در تایید یافته های اتنوفارماکولوژی این دو گونه در منطقه و مستندسازی علمی مصارف سنتی این گیاهان در طب سنتی به عنوان ضدعفونی کننده و ضد پاتوژن مطرح می سازد و این یافته به عنوان یک سر نخ کلیدی می تواند در توجیه ضرورت انجام مطالعات بالینی با هدف فرآوری، استخراج و تولید داروهای موثر و کم خطر از عصاره این گیاهان در پیشگیری و درمان باشد.