شبیه سازی عملکرد گندم در شرایط دیم کامل و آبیاری تکمیلی و ارائه سناریوهای برتر مدیریتی در بالادست حوضه آبریز کرخه

این تحقیق با هدف واسنجی و صحت سنجی مدل گیاهی AquaCropبرای گندم (رقم آذر 2) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی و هم چنین ارائه سناریوهای برتر مدیریتی به منظور ارتقاء عملکرد و بهره وری آب گندم دیم در منطقه هنام شهرستان الشتر انجام گردید. مدل با استفاده از داده های مربوط به آزمایشات مزرعه ای در سال زراعی 85-1384 و به طریق کدنویسی در نرم افزار Matlab و تغییر بعضی از پارامترهای گیاهی متغیر که در مزرعه اندازه گیری نشده بودند، واسنجی گردید. با به کارگیری اطلاعات اندازه گیری شده در 2 مزرعه تحقیقاتی در شرایط مدیریتی متفاوت (دیم و تک-آبیاری بهاره و پاییزه) در سال زراعی 86-1385 مدل صحت سنجی گردید. نتایج نشان داد که مدل با دقت بالایی قابلیت مدل سازی عملکرد دانه و بیوماس محصول را در شرایط دیم و تک آبیاری دارا می باشد. به طوری که در مرحله صحت سنجی برای عملکرد دانه و میزان بیوماس، شاخص RMSE به ترتیب برابر 16/0 و 32/0 تن در هکتار، شاخص NRMSE به ترتیب 5 و 4 درصد بدست آمد. و برای هر دو پارامتر فوق، مقدار ضریب تعیین برابر 86/0، شاخص های سازگاری (d) و نش- ساتکلیف (NSE) نزدیک به 1 حاصل گردید. پایش زراعی مزارع کشاورزان منطقه و همچنین نتایج شبیه سازی مدل AquaCrop نشان داد که بر اساس شرایط اقلیمی سال زراعی 93-1392 تاریخ کاشت مناسب گندم دیم در منطقه هنام بین 6 تا 10 آبان ماه است. نتایج شبیه سازی مدل بیانگر آن است که با تغییر تاریخ کاشت از اول به دهم آبان عملکرد دانه، بیوماس و شاخص بهره وری آب مصرفی شبیه سازی شده گندم به طور میانگین به میزان 7، 6 و 11 درصد افزایش پیدا کرده اند. همچنین براساس سناریوهای خروجی مدل AquaCrop در منطقه هنام، مناسب ترین عمق و زمان تک آبیاری بهاره به ترتیب 50 میلی متر و میانه دوره گل دهی است.