ارزش تغذیه ای، محتوای ترکیبات فنولیک و خاصیت ضداکسایشی نمونه های متداول قاووت (سوغات سنتی کرمان/ایران)

قاووت یک فراورده سنتی کرمان می باشد که بسته به نوع آن از مخلوط چندین بذر، مغزی و گیاه با خاصیت دارویی تهیه می شود که به صورت مخلوط با شکر آسیاب می گردند. با وجود بررسی های علمی محدود، این فراورده در حال حاضر با ادعای داشتن طیف وسیعی از اثرات سلامت بخش به بازار ارائه شده است. هدف از مطالعه آزمایشگاهی حاضر بررسی اجزای تشکیل دهنده اصلی و خواص ضداکسایشی قاووت می باشد.
برای تهیه 8 نوع مخلوط متداول قاووت کرمان، ابتدا مغزی ها، دانه ها و گیاهان دارویی مورد استفاده بعد از پاک‏سازی و برشته کردن برخی از آن ها با مقدار مشخصی شکر آسیاب گردیدند. تجزیه تقریبی نمونه ها و ارزیابی عدد پراکسید و اسیدیته روغن استخراج شده انجام گرفت. برای بررسی محتوای ترکیبات فنولی کل و فعالیت ضداکسایشی نمونه های قاووت، عصاره گیری رفلاکس با اتانول 80 درصد مورد استفاده قرار گرفت.
تفاوت معنی داری از نظر درصد رطوبت (03/3-17/1)، کربوهیدرات (22/88-12/51)، پروتئین (61/12-04/4)، فیبر (67/7-53/0)، خاکستر (22/3-97/0) و روغن (65/25-58/1) بین نمونه های قاووت وجود داشت. بر اساس نتایج حاصله اسیدیته و پراکسید روغن استخراجی نمونه ها به ترتیب بین 72/1-1/0 درصد و 72/1-15/0 میلی اکی والان/کیلوگرم روغن بود. به علاوه، محتوای ترکیبات فنولی نمونه ها در محدوده 57/748-71/15میلی گرم گالیک اسید در 100 گرم نمونه قاووت بود که بیشترین و کمترین آن به ترتیب مربوط به قاووت قهوه و قاووت قند هل بود.
دانه گیاهان دارویی و مغزی های به کار رفته در قاووت می تواند منبع دریافت برخی ترکیبات ضروری برای انسان باشد. همچنین عصاره های حاصل از برخی نمونه های قاووت دارای محتوای ترکیبات فنولی و خاصیت ضداکسایشی قابل توجه هستند.