بررسی مخاطره سلامت تجمع عناصر آرسنیک و روی در گیاهان دارویی عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان

استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه انسانی نقش اساسی دارد. با توجه به این که گیاهان مهم ترین مسیر انتقال فلزات سنگین به زنجیر غذایی انسان و چرخه های زیستی محسوب می شوند، این پژوهش با هدف بررسی مخاطره سلامت تجمع فلزات سنگین آرسنیک و روی در آویشن شیرازی، بنفشه، پونه و عناب عرضه شده در بازار مصرف شهر همدان در سال 1394 انجام یافت. بدین منظور پس از تهیه 3 نمونه از هر گیاه دارویی و هضم اسیدی نمونه ها مطابق روش استاندارد، غلظت تجمع یافته عناصر توسط دستگاه جذب اتمی در سه تکرار خوانده شد. هم چنین پردازش آماری نتایج نیز توسط نرم افزار آماری SPSSانجام یافت. نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت تجمع یافته عناصر آرسنیک و روی در نمونه های گیاهان دارویی بر حسب میکروگرم در کیلوگرم با 026/0±035/0 و 520±1880 به ترتیب مربوط به آویشن شیرازی و بنفشه می باشد. نتایج محاسبه شاخص مخاطره سلامت برای همه نمونه ها کوچک تر از یک بود. همچنین مقایسه میانگین غلظت عناصر با استانداردهای سازمان جهانی بهداشت نیز بیان گر آن است که میانگین غلظت عناصر آرسنیک و روی در همه نمونه های گیاهان دارویی مورد آزمایش کم تر از حد استاندارد می باشد. بنابراین مصرف کنترل شده گیاهان دارویی مورد بررسی اثر سوء بهداشتی بر سلامت مصرف کنندگان ندارد. ولی با توجه به قابلیت تجمع زیستی فلزات سنگین در طولانی مدت، نسبت به پایش دوره ای و منظم گیاهان دارویی از نظر غلظت تجمع یافته آلاینده های شیمیایی به منظور حفظ امنیت غذایی توصیه می شود.