تحلیل تغییرات ناگهانی و ناهمگنی متغیرهای هیدرو- اقلیمی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز آجی چای)

تحلیل روند و تغییرات ناگهانی و ناهمگنی متغیرهای هیدرو اقلیمی اهمیت زیادی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب دارد. بدین منظور برای تحلیل روند و ناهمگنی بیشترین و کمترین دما از 2 ایستگاه باران سنجی، برای بارش از 7 ایستگاه باران سنجی و برای دبی از 7 ایستگاه آب سنجی با طول دوره آماری 40 سال (1351 تا 1390) استفاده شد. در تحلیل روند بیشترین و کمترین دمای سالانه نتایج نشان داد هر دو ایستگاه روند افزایشی معنا‏دار در سطح 1 درصد داشته است. نتایج تحلیل روند تغییرات بارش نشان داد روند تغییرات بارش هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ مکانی تغییرات مشخصی طی چهار دهه گذشته نداشته است و تعیین الگوی دقیق تغییرات نسبت به متغیرهای دیگر در منطقه دشوار است. از 7 ایستگاه بررسی شده آب سنجی، 5 ایستگاه روند کاهشی معنا‏دار داشته است. بنابراین، دبی بیشترین روند تغییرات کاهشی را در بین متغیرهای بررسی شده در منطقه داشته است. تحلیل تغییرات ناگهانی پارامترهای هیدرو اقلیمی توسط چهار آزمون ناهمگنی مشخص شد که به طور متوسط 50/50 درصد از سری های زمانی بیشترین دما، 50/62 درصد از سری های زمانی کمترین دما ، 25/26 درصد از سری های زمانی بارش و 45 درصد از سری های زمانی دبی ناهمگنی در سطح اطمینان 95 در ایستگاه های مطالعه شده داشتند. بررسی تغییرات ناگهانی در داده های بیشترین و کمترین دما نشان داد همه تغییرات در جهت مثبت است یا به بیانی تغییرات ناگهانی افزایشی بوده است. در مقایسه با داده های دما، تغییرات ناگهانی داده های بارش همانند روند تغییرات آنها از الگوی خاصی پیروی نمی‏کردند. در حالت کلی از لحاظ زمانی، تغییرات ناگهانی متغیرها در بیشتر موارد در دهه 1370 اتفاق افتاده است.