بررسی هیدرولیک فرآیند رسوبشویی تحت فشار با توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن سد

در هنگام رسوب شویی تحت فشار با تخلیه رسوبات نهشته شده از مخزن سد به کمک جریان خروجی از دریچه های تخلیه کننده تحتانی،‏ آب شستگی به شکل مخروط مقابل تخلیه کننده به وجود آمده و توسعه می یابد. در این پژوهش،‏ تاثیر توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن،‏ بر ابعاد مخروط رسوب شویی و همچنین هیدرولیک این فرآیند بررسی شده است. آزمایش ها با عمق و دبی های مختلف جریان در طول های مختلف توسعه مجرا برای تعیین ژئومتری مخروط رسوب شویی طراحی و انجام شد. برای بررسی هیدرولیک جریان نیز،‏ اندازه گیری سرعت جریان با دستگاه سرعت سنج صوتی داپلر انجام شد. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت توسعه مجرا در مخزن بر ابعاد مخروط رسوب شویی است،‏ به طوری که توسعه مجرا به میزان نسبی 5 /0،‏ 1و 5 /1 برابر ارتفاع رسوبات در مخزن سبب افزایش طول مخروط رسوب شویی به میزان 48،‏ 83 و 113 درصد و افزایش حجم مخروط به میزان 50،‏ 74 و 96 درصد نسبت به حالت بدون توسعه مجرا می شود. نتایج بررسی هیدرولیک جریان نشان می دهد،‏ بردارهای سرعت جریان با نزدیک تر شدن به دهانه ورودی مجرا،‏ حالت گسترش یافته خود را از دست داده و گرادیان سرعت در نواحی مجاور آن به شدت افزایش می یابد. همچنین با استفاده از داده های آزمایشگاهی،‏ روابطی با قابلیت برآورد بالا برای تخمین ابعاد مخروط رسوب شویی ارائه شده است.