اثر تغییر قیمت واقعی سوخت بر بهبود تکنولوژی و تولید گازهای گلخانه ای در بخش حمل ونقل جاده ای ایران

با اجرای طرح هدفمندی یارانه ها و افزایش قیمت حامل های انرژی، انتظار می رفت که مصرف انرژی در بخش حمل ونقل کاهش یابد. موضوع تغییر قیمت سوخت و حامل های انرژی و از این طریق افزایش قیمت واقعی سوخت نسبت به سایر عوامل تولید؛ از نگاه نظری می تواند منجر به تغییر رفتار مصرف کنندگان سوخت به سمت استفاده از تکنولوژی های جایگزین با کارایی بالاتر و هزینه مصرفی کمتر گردد. لذا می توان انتظار داشت که در اثر افزایش قیمت واقعی بنزین و نفت گاز، نوسازی ناوگان جاده ای و توجه بیشتر به سوخت های جایگزین صورت گرفته باشد. بدین منظور این مطالعه به بررسی اثرات تغییر قیمت واقعی سوخت (بنزین و نفت گاز) بر بهبود تکنولوژی در بخش حمل ونقل جاده ای ایران در بازه زمانی 1393-1370 و با استفاده از روش حداقل مربعات پایدار (RLS) می پردازد. بهبود تکنولوژی در حمل ونقل جاده ای به دو گروه تکنولوژی در سوخت (شاخص مصرف CNG) و تکنولوژی در موتور (میانگین سنی ناوگان) تقسیم می شود. ازآنجایی که پیشرفت هر تکنولوژی بایستی با شرایط اقتصادی و زیست محیطی همسو باشد تا توسعه پایدار شکل بگیرد، لذا در این مطالعه ابتدا تاثیر قیمت سوخت را بر هرکدام از شاخص های تکنولوژی سنجیده، سپس اثر این شاخص ها بر میزان تولید گازهای گلخانه ای برآورد شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد در شاخص استفاده از سوخت جایگزین، افزایش قیمت سوخت موجب افزایش مصرف CNG و به تبع آن کاهش گازهای گلخانه ای شده است. در شاخص تکنولوژی در موتور نیز، افزایش قیمت سوخت در زیربخش های سواری و اتوبوس موجب کاهش طول عمر ناوگان شده ولی در زیربخش های مینی بوس و کامیون این رابطه معکوس بوده است. لذا افزایش طول عمر ناوگان بر تولید سرانه گازهای گلخانه ای در هر زیربخش جاده ای، مثبت و معنادار بوده است.