تاثیر تیپ جامعه گیاهی بر توزیع اندازه خاکدانه ها در حوضه گنبد (همدان)

مقدار و ترکیب بیوشیمیایی بقایای گیاهی وارد شده به خاک بر سرعت خاک دانه سازی و پایداری خاک دانه ها موثر است. به منظور بررسی تاثیر پوشش های گیاهی مختلف بر توزیع اندازه خاک دانه ها، پنج تیپ گیاهی شامل گندم دیم، گندمیان، گون-بروموس، گون-جارو و گون-درمنه در شرایط محیطی مشابه از نظر مواد مادری و جهت شیب در حوضه آبخیز گنبد واقع در همدان، مطالعه شد. کربن آلی کل، کربوهیدرات، میانگین وزنی قطر خاک دانه ها، توزیع اندازه خاک دانه و کربن خاک دانه ای در خاک سطحی (15-0 سانتی متر) اندازه گیری شد. کربن آلی، کربوهیدرات، میانگین وزنی قطر خاک دانه ها و کربن آلی خاک دانه ای (موجود در همه بخش های اندازه خاک دانه ای) در خاک های تحت پوشش گون-بروموس و گون-درمنه به طور معنی داری بیشتر از خاک تحت تیپ های دیگر بود و کمترین مقدار این شاخص ها در خاک های دارای پوشش گندمیان و گندم دیم مشاهده شد. بیشترین درصد خاک دانه های بزرگتر از 2 میلی متر و کمترین درصد خاک دانه های کوچکتر از 5/0 میلی متر در خاک تیپ گون-بروموس مشاهده شد. در تیپ های گون-بروموس و گون-درمنه مقدار تاج پوشش گیاهی، تولید سالانه، تنوع گونه ای و لاشبرگ بیشتر از دیگر تیپ ها اندازه گیری شد. تیپ گندم دیم به علت عملیات خاک ورزی و تیپ های گون-جارو و گندمی به علت پوشش گیاهی کم در پی عمل چرا، خاک دانه سازی و درصد خاک دانه های بزرگتر از 2 میلی متر کمی داشته؛ اندازه خاک دانه های 5/0-053/0 میلی متر در خاک تیپ های مذکور بیشتر از دیگر اندازه خاک دانه ها بود. کربوهیدرات کل و اندازه خاک دانه های 5/0-053/0 میلی متر شاخص های قابل اعتماد کیفیت خاک هستند که تغییرات کاربری و پوشش گیاهی را نشان می دهند.