تاثیر جمعیت و الگوی فضایی کاشت بر خصوصیات رویشی و زایشی گیاه کرچک (Ricinus communis L.)

به منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت بر صفات رویشی و زایشی کرچک، آزمایشی طی سال 1389 در مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل 3 فاصله ردیف کاشت (60 ، 80 و 100 سانتی متر) به عنوان کرت اصلی و فاصله بوته روی ردیف به عنوان فاکتور فرعی (30 ، 40 و 50 سانتی متر) بود. در این بررسی صفات طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی ، وزن برگ ، نسبت گل های نر به ماده ، وزن دانه در خوشه اصلی ، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد روغن ، درصد روغن ، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر فاصله ردیف بر طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی ، وزن برگ ، نسبت گل های نر به ماده ، وزن دانه در خوشه اصلی ، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد روغن ، درصد روغن ، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه معنی دار بود. همچنین اثر فاصله بوته روی ردیف بر طول خوشه اصلی ، تعداد ساقه فرعی ، نسبت گل نر به ماده ، وزن برگ ، عملکرد بیولوژیک ، درصد روغن، وزن دانه در خوشه اصلی ، عملکرد دانه و اجزاء آن مانند کپسول در خوشه اصلی و وزن صد دانه معنی دار بود. با توجه به اثر متقابل معنی دار فاصله ردیف کاشت در فاصله بوته روی ردیف ، بیشترین عملکرد بیولوژیک به فواصل ردیف در بوته 50×30 و بیشترین عملکرد دانه و روغن به فاصله ردیف های کاشت 80 سانتی متر در فاصله بوته روی ردیف 50 سانتی متر اختصاص داشت. در این آزمایش همبستگی مثبت بین عملکرد دانه و صفت تعداد کپسول در خوشه وجود داشت. با توجه به نتایج بررسی فواصل ردیف 80 در فاصله بوته 50سانتی متر جهت حصول عملکرد دانه و روعن بیشتر قابل توصیه می باشد.