معناشناسی حذف نون در مضارع مجزوم کان با تکیه بر آیات قرآنی

حذف در زبان عربی یکی از مباحث مهم در علم نحو است که به دلایل گوناگونی صورت می گیرد. برخی نحویان بزرگ عربی حذف نون در در فعل ناقصه «کان» را به دلیل تخفیف یا کثرت استعمال می دانند. در قرآن کریم نیز که نمونه بی همتای فصاحت و بلاغت است، در برخی آیات، حرف نون از پایان فعل مضارع مجزوم کان حذف شده و در مواردی مشابه، آیاتی وجود دارد که حذف رخ نداده و حرف نون باقی مانده است؛ بنابراین روشن است که در این حذف، نکته ای بلاغی وجود دارد که با مقتضای حال آیات قرآن کریم در ارتباط است و براساس بافت موقعیتی صورت گرفته است. پس این نظریه که حذف نون به دلیل تخفیف یا کثرت استعمال است، بدون توجه به معناشناسی آیات بوده است.
بر همین اساس با بررسی معناشناسی آیات قرآن مشخص شد که حذف نون در مضارع مجزوم کان به دلایلی همچون: « نهی کردن از چیزی با قوت تمام، ضعف گوینده و بی رغبتی به پاسخ گویی، نشان دادن نهایت پستی و حقیربودن کسی، نفی عملی و مخالفت با آن با قاطعیت تمام، و نشان دادن شتاب و عجله» انجام شده است.
در این مقاله، به بررسی معناشناسی این حذف، کارکردهای زیباشناختی و نشان دادن هدف دار بودن آن در این آیات پرداخته شده تا بتوان از نتایج این بررسی در ترجمه ها و تفسیرهای قرآن کریم استفاده کرد و نظرگاهی روشن تر به دست داد.