بررسی زیست شناسی جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L.) و پراکنش آن در استان آذربایجان غربی

پروانه جوانه خوار بلوط Tortrix viridana L. یکی از مهم ترین آفات درختان بلوط در ایران است. لاروهای این آفت با تغذیه از جوانه ها و برگ های بلوط خسارت سنگینی را به این درختان وارد می کنند. برای تعیین ویژگی های زیستی و میزان آلودگی به جوانه خوار بلوط در استان آذربایجان غربی، به طور تصادفی از تعداد 30 درخت از هر یک از گونه های بلوط (Quercus infectoria Oliv.، Q. brantii Lindl. و Q. libani Oliv.) نمونه برداری شد. در هر درخت تعداد 4 شاخه پنجاه سانتی متری در چهار جهت جغرافیایی انتخاب و لاروهای جمع آوری شده برای تعیین سنین لاروی و توزین به آزمایشگاه منتقل شدند. لاروهای سن آخر به تفکیک گونه های بلوط میزبان تا ورود به مرحله شفیرگی نگهداری و وزن شفیره های ماده نیز با ترازوی دیجیتالی حساس اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، لاروهای سن اول آفت، پس از خروج از تخم، در میرآباد و پردانان به ترتیب از اواخر بهمن و اواسط اسفند، وارد جوانه های بلوط می شوند. لاروها پس از تغذیه از داخل جوانه ها، وارد سن دوم لاروی شده و سپس لاروهای سن سوم؛ چهارم و پنجم با تغذیه از برگ ها و لوله کردن آن ها در همان محل شفیره می شوند. اوج پرواز حشرات کامل در میرآباد و پردانان به ترتیب اوایل و اواسط خرداد به ثبت رسید. حشرات کامل آفت در حدود دو ماه فعالیت دارند. شفیره های تشکیل شده روی Quercus infectoria Oliv.نسبت به سایر شفیره های تشکیل شده روی دو گونه دیگر بلوط موجود از وزن بالاتری برخوردار بودند. درختان مورد حمله آفت، برگ های جدیدی که سبز کم رنگ و کوچک تر از برگ های طبیعی هستند، به وجود می آورند. در این شرایط افراد محلی به تصور خشکیده شدن درخت، اقدام به قطع آن ها می کنند.