جامع نگری در تعیین نیاز آبی تالاب ها و رودخانه ها

زیستمندان تالاب ها و رودخانه ها طی هزاران سال مسیر تکاملی خود، فعالیت های حیاتی خود را با شرایط طبیعی محل زندگی اعم از اقلیمی، بیولوژیکی، توپوگرافیک و زمین شناسی سازگار کرد هاند و در صورت دخالت نکردن انسان به مسیر تکاملی و پویایی خود ادامه خواهند داد. در نظام طبیعت، بروز خشکسالی ها یا سیلاب ها با منشاء طبیعی حتی اگر منجر به کاهش یا حذف گونه هایی از فون و فلور و تغییر در روابط اکولوژیک زیستمندان تالاب ها و رودخانه ها شود، نه تنها سیر قهقرایی و تخریب این اکوسیستم ها به حساب نمی آید، بلکه این پدیده ها لازمه تحول گونه ها و اکوسیستم ها و تکامل جانداران ارزیابی می شوند. پدیده هایی نظیر سیل و خشکسالی نوعی مکانیسم طبیعی برای کنترل جمعیت اضافی گونه ها، حذف انواع ضعیف و اصلاح ژن ها محسوب می شوند.
تنش های محیطی زمانی برای زیستمندان تالاب ها و رودخانه ها عامل تهدیدکننده به حساب می آیند که در درجه اول غیرطبیعی (دارای منشاء انسانی) بوده یا حداقل دارای منشاء توام انسانی- طبیعی باشند و در درجه دوم شدت تنش به حدی باشد که از آستانه تحمل گونه ها فراتر رفته و امکان برگشت پذیری تغییرات حاصله وجود نداشته باشد. در این صورت می توان مدعی شد که این زیست بوم های آبی سیر قهقرایی و زوال به خود خواهند گرفت. عمده ترین تنش های غیرطبیعی تهدیدکننده تالاب ها و رودخانه ها، کاهش شدید منابع آبی بالادست آنها از طریق سدسازی، انحراف آب، برداشت بی رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی و سایر استفاده ها از یک سو و ورود انواع آلاینده های شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی (رسوب) به منابع پذیرنده از سوی دیگر است. این آلاینده ها به صورت کاهش عمق و سطح تالاب و رودخانه، افزایش غلظت انواع آلودگی در آب و خاک آنها، تغییرات سریعتر دمای آب، تغییر رنگ و اسیدیته و افزایش کدورت آب بروز می یابند و مانع از انجام کارکرد های اکولوژیک این منابع می شوند.