بایستگی ها و شایستگی های ساخت و ساز از منظر تعالیم اسلامی

در کشور ایران، و به خصوص در سالهای اخیر، بازار مسکن و ساختمان سازی رونق ‏بیشتری گرفته است. در این میان شاهدیم، که هر روز رعایت مباحث قانونی و اسلامی ‏در ساخت و سازها، زیباسازی چهره شهرها و ایمن سازی ساختمانها، به هم ریخته ‏می شود.‏ با مروری که در این نوشتار در روایات وارده از انوار مقدس اهل بیت علیهم السلام به انجام ‏رسیده، به این نتیجه می رسیم که زیباسازی چهره شهرها، ایمن سازی ساختمانها، ‏ضرورتهای هر منطقه مسکونی و... امور بسیار مهمی هستند، که از یک طرف توجه ‏کردن به آنها این امر- ساخت و ساز- را بسیار زیبا جلوه می دهد؛ اما چنانچه به روی ‏دیگر قضیه نگاه بیندازیم، با عدم رعایت این توصیه های اهل بیت: حقوق شهروندی ‏همسایگان، عابران و حتی خود را نقض کرده ایم.‏ روایات جمع آوری شده در قالب 6 بخش: نکات اخلاقی- مذهبی، نکات روانی، ‏نکات فنی و توصیه های معماری خانه، نکات ایمنی و امنیتی، نکات بهداشتی- رفاهی و ‏نکات اقتصادی گنجانده شده است.‏ در بخش نکات اخلاقی- مذهبی، روایاتی مدنظر است، که مربوط به حقوق ‏همسایه، آداب خرید و ورود به خانه است. و این در حقیقت به نمایش گذاشتن هنر ‏دین اسلام؛ یعنی پیوند بخشیدن بین دنیا و آخرت است.‏ در بخش نکات روانی، هشدارهای پیشوایان معصوم علیهم السلام در خصوص نکو بودن و ‏بایستگی وسعت مسکن در حد نیاز، و تاثیر فوق العاده آن در روحیات و بهداشت روانی ‏افراد بیان شده است.‏ در بخش نکات فنی و توصیه های معماری، روایاتی بیان شده است که در نهایت ما ‏را به این مطلب می رساند، که آپارتمان سازی گزینه مسئله داری است.‏ در بخش نکات ایمنی و امنیتی با روایاتی آشنا می شویم، که نکات و هشدارهایی را ‏مدنظر قرار داده است، که مراعات آن بر سازندگان مسکن و استفاده کنندگان آن الزامی ‏بوده، و باید در مرحله ساخت یا بهره برداری مورد توجه قرار گیرد.‏ در بخش نکات بهداشتی- رفاهی، پنجره ای رو به نکات لازم جهت حفظ بهداشت ‏خانه، از دریچه احادیث باز می شود. از کراهت نگهداری حیواناتی همچون سگ تا ‏نکاتی در مورد روشنایی منازل و ضروریات هر منقطه مسکونی و... سخن به میان آمده ‏است.‏ آخرین بخش نیز که به نکات اقتصادی- مالی اختصاص می یابد، در حقیقت نمایش ‏تلاش پیشوایان معصوم: را نشان می دهد، که حتی در امور دنیایی نیز از ایجاد تحول ‏در نگرش و ذهنیت دیگران دریغ نداشته اند.‏ به این ترتیب روایات، باورها و ارزشهای اسلامی نقش انکارناپذیری در عرصه ‏نظری، عملی و ارتقای زیبایی عینی، ذهنی و معنوی شهرها دارند.