اصطلاح شناسی و مهندسی دانش

اصلاح شناسی، از طریق مفهوم، که بخشی از دانش است، با مهندسی دانش رابطه نزدیک دارد. رابطه این دو از این امر آشکار است که، در سطح نظری، علم اصطلاح شناسی بخش اصلی علم شناسی است و، در سطح عملی، اصطلاحات پایه اصلی مهندسی دانش است. در شبکه مفاهیم، واژه هایی را که به مفاهیم اطلاق می شوند اصطلاح می نامند. اصطلاحات، در پرتو ساختار نظام مندشان، چارچوب آرایش و نظم دهی دانش و لازمه آن و نظام های خبره است. در مرکز این نظام ها، بنیادهای ساختمند دانش، یعنی واقعیت ها، قاعده ها و راهبردهای حل مساله، جای دارند.
علم اصطلاح شناسی، از دیدگاه عملی، با مثلث شی – مفهوم – نماد سر و کار دارد و در جست و جوی راه حل هایی برای مسائل اصطلاح شناسی است. منطق نیز، که شاخه ای از علم شناسی است، از دیدگاهی نظری، علاوه بر این مثلث، مثلث واقعیت – گزاره – جمله و نیز استنتاج را بررسی می کند که هم به مهندسی دانش و هم به معرفت شناسی – که بخش اصلی علم شناسی است – مربوط است.
بدون اصطلاحات دقیق علمی نمی توان در علم و فناوری پیشرفت خوبی داشت. در قرن هجدهم، لاووآزیه، خالق نامگان شیمی، خاطر نشان کرد که علوم تجربی از واقعیت های بسیار و انگاره هایی که از طریق این واقعیت ها حاصل می شوند و کلمه ها تشکیل می یابند. هرگاه انگاره هایی که به کلمه ها مربوط اند درست نباشند، واقعیت ها معتبر نخواهند بود. شوخارد، زبان شناس مشهور، بر این باور بود که تیرگی اصطلاحات، مانند مه در دریانوردی، خطرناک است و خطر بیشتری هم دارد، چون به ندرت تشخیص داده می شود. نمادهای مفاهیم، یعنی واژه ها یا نمادهای نوشتاری، باید بدون ابهام بر مفاهیم، که به اشیای دنیای خارج صورت ذهنی می دهند، اطلاق شوند. برای این که بتوان این نمادها را بدون ابهام بر مفاهیم اطلاق کرد، باید مفاهیم را، با استفاده از ویژگی های کیفی اشیا، در درون شبکه مفاهیم توصیف کرد. در سازمان های علمی و فنی و حرفه ای، این کار را متخصصان هر رشته در گروه های اصطلاحات انجام می دهند. البته نمی توان به نقش فعالیت آنها در کمک به جامعه اطلاعاتی آینده زیاده بها داد. متاسفانه، تاکنون پذیرش این نوع فعالیت ها و حمایت از آنها ضعیف بوده است. چون، در هر زبان، شمار عناصر واژگانی برای ساخت های ترکیبی (ستاک ها و وندها) فقط به چند هزار می رسد و شمار مفاهیم در حوزه های متعدد از یک میلیون فراتر می رود. در این صورت، بدیهی است که به سختی می توان واژه ها را بدون ابهام بر مفاهیم اطلاق کرد...