بررسی تطبیقی نبی در قرآن و عهدین

در این مقاله به استناد قرآن و عهدین، و هم چنین با مراجعه به منابعی که در این زمینه ‏وجود دارد- به ویژه تفاسیر- مبانی مشترک و ویژه ای را در مورد نبوت و وحی، تعیین و ‏به تحقیق پرداخته است. در این هم سنجی قرآن و عهدین، به این نتیجه رسیدیم که انبیا، واسطه هایی بودند که ‏کلام خدا را به این جهان نازل می کردند؛ ولی در عهد قدیم این واژه بر دیگر افراد نیز ‏اطلاق می شد؛ و در عهد جدید، انبیا به رسولان و حواریون مسیح و افرادی که در طول ‏زمان، پیغام خدا را دریافت می کنند، و به مردم می رسانند، اطلاق می شود . نکته دیگر این که انتخاب نبی برحسب مشیت و اراده خداوند، از مشترکات قرآن و عهد ‏قدیم است. در عین حال، قرآن کریم بر دائمی بودن نبوت برای نبی تاکید می ورزد؛ اما عهد ‏قدیم این موضوع را نمی پذیرد . ‏ تفاوت انبیا از لحاظ مراتب فضل و کمال جزو مشترکات قرآن و عهدین ‏است . قرآن و عهدین به وجوب اطاعت مردم از انبیا اشاره می کند . تعالیم انبیا از ‏مشترکات قرآن و عهدین است؛ و هم چنین توحید و قیامت و حیات جاوید نیز ‏از نقاط اشتراک قرآن و عهد جدید است. دانشمندان مسلمان و علمای عهد قدیم در معنای معجزه اشتراک عقیده دارند. قرآن و ‏عهدین ضمن این که خداوند را مبدا معجزات می دانند، برخی از معجزات را به نفوس ‏پیامبران استناد می دهند؛ مشروط بر این که به اذن خداوند باشد.‏ قرآن و عهدین، عصمت انبیا را در دریافت و ابلاغ وحی می پذیرند. عصمت عملی و ‏اعتقادی انبیا از اختصاصات قرآن است . ‏ قرآن و عهدین از موسی (علیه السلام) به عنوان کلیم الله یاد می کند؛ پیامبری که به تعدد معجزه، ‏مشهور است.‏ از دیدگاه قرآن و عهد قدیم؛ وحی، نوعی آگاهی فرابشری و تعلیم قدسی، ملکوتی و ‏یک آموزه غیبی است، و حاصل مکاشفات و اشراقات درونی پیامبر نیست . مکاشفه ‏مخصوص خدا در عیسی (علیه السلام)، مورد پذیرش قرآن و عهد قدیم نیست . ‏ نکته آخر این که، نقطه مشترک شرایع الهی، نجات و رهایی بشر است، که این عمل ‏توسط وحی انجام می گیرد. در قرآن و عهد قدیم، دستورها و شرایع نازل شده به وسیله ‏پیامبران موجب نجات و رهایی است.