مبانی فقهی عدم مسئولیت حاکم اسلامی در برابر نثار دماء مسلمین

از نگاه شارع مقدس اسلام، جان افراد مسلمان از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و تعرض و تعدی نسبت بدان افزون بر مسئولیت اخروی، با نوعی واکنش کیفری روبروست و در مقابل، احیای جان یکی از آنها، به منزله ی احیای کل جامعه است. اما چنانچه تامین امنیت جامعه اسلامی در گرو جان نثاری و فداکردن جان مسلمانان باشد، صدور دستور فداکاری و نثار جان، توسط ولی امر مسلمین و حاکم اسلامی یا نائب خاص یا عام ایشان که عبارتست از ولی فقیه جامع الشرایط، هیچ مسئولیت اخروی ای را برای وی در پی نخواهد داشت. از نگاه پژوهش حاضر، می توان از آیات 6 و 36 سوره احزاب، 59 سوره نساء و صحیحه ی زراره و صحیحه ی میثمی و روایت ابوحمزه ثمالی به عنوان مبانی فقهی ولایت پیامبر و ائمه معصومین نسبت به جان افراد و در نتیجه، سلب مسئولیت در برابر زمینه سازی جان سپاری افراد مسلمان، یاد نمود. همچنین، دو دلیل عقلی استلزام عدم تحقق غرض الهی از تشریع و استلزام اختلال نظام زندگی و نیز مقبوله عمر بن حنظله و روایت علماء امتی و دو قاعده ی فقهی نفی سبیل و مصلحت، و به طور کلی، تمامی ادله ی اثبات گر ولایت مطلقه، برای فقیه جامع الشرایط، مبانی فقهی تسری این ولایت، به فقیه دارای شرایط، می باشد. فقهای امامیه در ابواب مختلف فقهی از جمله باب جهاد و امر به معروف و نهی از منکر، بدین بحث پرداخته اند. در تحقیق پیش رو، از روش کتابخانه ای برای گردآروی داده ها و اطلاعات و از شیوه ی توصیفی-تحلیلی برای پردازش اطلاعات گردآوری شده، استفاده شده است.