تحلیل ارتباط بین ازن سطحی و اکسیدهای نیتروژن در هوای شهر تبریز

ازن سطحی از اجزاء اصلی تشکیل اسماگ فتوشیمیایی در حضور اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار به شمار می رود. این مطالعه با هدف تحلیل تغییرات غلظت ازن سطحی و ارتباط آن با تغییرات غلظت NOX در شهر تبریز با استفاده از داده های روزانه غلظت ازن و NOX در سه ایستگاه راه آهن، میدان نماز و آبرسان انجام شده است. بر اساس نتایج، تغییرات روزانه ازن و NOX تحت تاثیر شدید تغییرات فصلی و موقعیت ایستگاه بوده و در تمامی فصول، بالاترین غلظت های ازن و NOX به ترتیب در ساعات 12 تا 19 (ppb 6/49) و در ساعات 18 تا 22 (ppb 4/221) و پایین ترین غلظت های ازن و NOX به ترتیب در ساعات 7 تا 9 (ppb 5/4) و در ساعات 2 تا 6 (ppb 5/5) رخ داده و در هر سه ایستگاه، بالاترین مقادیر غلظت ازن و NOX به ترتیب در فصول تابستان و پاییز و پایین ترین مقادیر غلظت ازن و NOX به ترتیب در فصول زمستان و تابستان ثبت شده است. بررسی ارتباط بین ازن سطحی و NOx در شهر تبریز که مطابقت خوبی با مطالعات صورت گرفته در شهرهای مختلف دارد، نشان داد که غلظت NOx با افزایش فعالیت های انسانی و حجم ترافیک به بیشترین مقدار خود می رسد و بیشترین نسبت اختلاط ازن نیز در کمترین مقدار NOx رخ می دهد. با شروع روز و افزایش شدت تابش خورشید، اکسیداسیون NOx نیز افزایش می یابد. در طول روز الگوی تغییرات غلظت NOx برعکس ازن می باشد، به طوری که در طول صبح بیشترین و در هنگام ظهر و بعد از ظهر کمترین مقدار را دارد.