استخراج و شناسایی متابولیت های ثانویهTrichoderma atroviridae (6022) و بررسی اثرات ضدقارچی آنها

فعالیت ضد قارچی جدایه Trichoderma atroviridae (6022) در برابر قارچ های بیمارگر خاکزاد Macrophomina phaseolina و Sclerotinia sclerotiorum درشرایط آزمایشگاه، مورد بررسی قرار گرفت. در آزمون کشت متقابل، جدایه آنتاگونیست به سرعت، رشد قارچ های بیمارگر را متوقف نمود. متابولیت های فرار جدایه آنتاگونیست در کشت همزمان، 24، 48 و 72 ساعته در برابر قارچ های بیمارگر، اثرات بازدارندگی چشمگیری نشان دادند که با گذشت زمان و مسن تر شدن پرگنه قارچ تریکودرما، میزان تولید این متابولیت ها افزایش و در نتیجه اثرات بازدارندگی بیشتری مشاهده شد. غلظت های مختلف متابولیت های غیرفرار استخراج شده از محیط غذایی مایع و توده قارچی، توانستند به خوبی رشد میسیلیومی و تولید اسکلروت قارچ های بیمارگر را کنترل نمایند. متابولیت های غیرفرار استخراجی از توده قارچی، بازدارندگی بهتری نشان دادند و توانستند در غلظت 15 درصد به ترتیب تا 62/87 و 100 درصد از رشد M. phaseolina و S. sclerotiorum جلوگیری نمایند. از طریق چهار فرایند ساده آزمایشگاهی جهت استخراج (با حلال های آلی ان-هگزان و متانول؛ تکنیک Headspace و سوکسله توده قارچی) و با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی جرمی، 61 ترکیب متابولیت ثانویه شناسایی شدند که بیشتر آن ها از گروه آلکان ها بودند. کلیه ترپنوئیدهای شناسایی شده در این بررسی، فقط در تکنیک Headspace مشاهده شدند. از ترکیبات ضد قارچی شناسایی شده در این جدایه، 1- پنتانول، ایزوآمیل الکل و 2-اتیل-1- هگزانول؛ پالمیتیک اسید و استیریک اسید؛ بیس(2- اتیل هگزیل) فتالات و دی- ان اکتیل فتالات می باشند. وجود این ترکیبات، اثرات ضد قارچی متابولیت ثانویه را توجیه می نماید. این تحقیق برای اولین بار در ایران انجام می گیرد.