سیر تطور واژه گزینی اصطلاحات حقوقی در زبان فارسی نو

هدف این پژوهش مطالعه دیرینه شناسی اصطلاحات حقوقی در زبان فارسی است. در این مقاله، ابتدا زبان حقوقی تعریف شده و سپس تاریخ تحولات واژه گزینی اصطلاحات حقوقی در زبان فارسی نو بررسی شده است. ساسانیان نظام حقوقی و مالیاتی مدون و جامعی بر اساس زبان زردشتی در بستر فارسی میانه داشتند. با حمله اعراب و تسلط اعراب بر ایران، عربی جایگزین آن شد. به مرور زمان، حکومت های فارسی زبان، زبان فارسی نو را جایگزین عربی کردند، اما اصطلاحات حقوقی و مالیاتی همچنان عربی ماند. در ادوار بعدی، به ویژه پس از حمله مغول، نظام حقوقی و اصطلاحات آن تحت تاثیر زبان ترکی نیز قرار گرفت؛ چرا که بسیاری از پادشاهان و طبقه حاکم ترک زبان بودند. از پادشاهی قاجار، به ویژه پس از مشروطیت، نظام و زبان حقوقی تحت تاثیر نظام های حقوقی غربی و اصطلاحات آنها قرار گرفت. فرهنگستان زبان ایران نیز، که در دوره پهلوی اول نضج گرفت، تاثیری ماندگار بر زبان حقوقی فارسی بر جای گذاشت. اکنون زبان حقوقی ایران ملغمه ای است از اصطلاحات غالبا عربی (78 درصد) و فارسی و فرانسه و انگلیسی و ترکی. نکته قابل ذکر اینکه زبان و اصطلاحات حقوقی، تغییرپذیری سریع و فرمایشی داشته اند و این امر بررسی تحولات آنها را آسان تر می کند.