موانع تحقق نشوز

شریعت مقدس اسلام در راستای تحکیم بنیان خانواده تکالیفی را برای همسران وضع نموده که ترک این وظایف، نشوز نام دارد و احکام و آثاری بر آن مترتب می شود؛ البته گاهی همسران در پی عواملی اجازه دارند وظایف خویش را نسبت به دیگری انجام ندهند. در این صورت نشوز محقق نشده و احکام و آثار آن نیز برداشته می شود. این موارد ویژه را «موانع و استثنائات نشوز» نامیده اند. بسیاری از اختلافات همسران بدان سبب است که به حقوق و وظایف شرعی و قانونی خویش آگاهی ندارند و از سوی دیگر، منابع فقهی نیز بعضی از «موانع نشوز» را به صراحت بیان نکرده اند؛ بنابراین بررسی مواردی که امکان دارد جزو استثنائات نشوز باشد، ضروری به نظر می رسد. ترک وظایف همسران در برابر یکدیگر، ممکن است به عواملی مانند عذر شرعی یا عرفی و گرفتن حقی مثل مهریه و نفقه بازگردد. در این مقاله ابتدا، به برخی وظایف همسران نسبت به یکدیگر اشاره شده وسپس به بررسی موانع و استثنائات تحقق نشوز زن و مرد از دیدگاه فقهی پرداخته شده است. در نهایت ثابت می شود که اگر ترک وظایف همسران به علت عذر شرعی یا عذر عرفی یا احیای حق باشد، در بعضی موارد به نشوز نمی انجامد. نوآوری مهم این تحقیق آن است که نشوز برای مردان نیز اثبات شده است که در کتاب های فقهی بررسی نشده است و استنباط نویسنده می باشد.